Wie Brabant zegt, zegt worstenbroodjes en carnaval. En niet te vergeten, het Brabants volkslied van de Tilburgse Guus Meeuwis mag ook niet ontbreken. Niet alleen inwoners uit Brabant, maar ondertussen ook inwoners uit andere provincies kunnen het lied uit volle borst meezingen. Maar is het niet erg oppervlakkig om Brabant enkel te associëren met carnaval, worstenbroodjes en het Brabants volkslied? Natuurlijk heeft Brabant véél meer te bieden, zoals prachtige natuur met mooie wandelroutes en innovatieve bedrijven. Echter is carnaval iets waar Brabanders erg trots op zijn, en de worstenbroodjes mogen er ook wel wezen. Ruim honderd carnavalsprinsen en -prinsessen uit Brabant vinden dan ook dat carnaval thuishoort op de immaterieel cultureel erfgoedlijst. Zij vinden dat het feest de erkenning moet krijgen die het verdient. Maar welke andere Brabantse rituelen zijn er allemaal? In deze blog vertellen we meer over typisch Brabantse rituelen. En trouwens, al deze Brabantse rituelen staan wél op de immaterieel cultureel erfgoedlijst. Nu carnaval nog!
Boxmeer – metworstrennen
Ieder jaar op carnavalsmaandag komen vrijgezelle jongens van Boxmeer bij elkaar om mee te doen aan het metworstrennen. De doorgaande weg tussen Vortum-Mullem en Sambeek wordt afgesloten, zodat de jongens mee kunnen doen aan de eeuwenoude paardenrace. De winnaar mag zichzelf ‘De Koning van de Metworst’ noemen. Een titel waar je trots op mag zijn, volgens de lokale bevolking.
Oosterhout – Abrahamdag
Iedere eerste zaterdag van oktober is het de Abrahamdag in Oosterhout, al sinds 1963 een traditie. Leo Wellens heeft het idee verzonnen om met de andere mannen van het dorp die in het jaar 1963 Abraham zagen samen feest te vieren. Dit idee is al snel uitgelopen in een echte Brabantse traditie en verdient dan ook een plekje op de immaterieel cultureel erfgoedlijst. De naam zegt het eigenlijk al, het is een dag waarop iedere ‘Abraham’ samen feest viert. Dus ben jij 50 of word jij 50 én ben je van het mannelijk geslacht, dan kun je jezelf aanmelden voor de feestelijke Abrahamdag in Oosterhout.
Heeze – Brabantsedag
Tijdens de Brabantsedag trekt er in Heeze een indrukwekkende cultuurhistorische optocht aan praalwagens door de straten. Iedere laatste zondag van augustus komen mensen uit allerlei uithoeken van Brabant (en soms nog verder) om deze spectaculaire traditie te aanschouwen. Zestien praalwagens met ongeveer tweeduizend (!) acteurs doen mee aan de theaterparade.
Leenderstrijp – Sint Janstrossenwijding
Op 24 juni maken de inwoners van Leenderstrijp de meest prachtige veldboeketten met korenbloem, vergeet-mij-nietjes, wilde violen, Spaans gras, notenblad, sint-janskruid en lindeblad. Dit doen ze ter ere van de geboortedag van Johannes des Doper, ook wel Sint Jan genoemd. Deze veldboeketten, de Sint Janstrossen, worden in de Sint-Janskapel gezegend. De feestelijke stoet hiernaartoe is kleurrijk en trekt veel bezoekers. Op het einde van de dag worden de Sint Janstrossen aan de voordeuren van de huizen gehangen. De inwoners geloven erin dat deze boeketten beschermen tegen blikseminslag, noodweer en boze geesten.
Zundert – Stoelenmatten
Rien Stuijts is de enige stoelenmatter in Nederland die op de immaterieel cultureel erfgoedlijst staat. Hij beheerst het ambacht al sinds 1991 en is een echte expert op het gebied van stoelenmatten. Wat hij precies doet? Hij vernieuwt en herstelt stoelzittingen met natuurlijke materialen zoals biezen of stoelriet.
Zundert en Valkenswaard – Bloemencorso
Zundert heeft nóg een Brabants ritueel op de immaterieel cultureel erfgoedlijst staan, namelijk het bloemencorso dat er jaarlijks wordt georganiseerd. Ook in Valkenswaard vindt de optocht vol praalwagens die versierd zijn met bloemen jaarlijks plaats. Rijles bij een rijschool in Tilburg of een andere rijschool is niet nodig, de wagens worden namelijk door mensenkracht door de straten geduwd. De optocht loopt dwars door de straten van Zundert en Valkenswaard en zijn soms wel 9 meter hoog!
Heel Brabant – Het enige echte worstenbroodje
Het worstenbroodje op de immaterieel cultureel erfgoedlijst? Jazeker! Deze lekkernij staat op de lijst en dat is niet voor niets. In Brabant wordt het worstenbroodje massaal gegeten, tijdens speciale gelegenheden zoals kerst of gewoon gezellig samen met vrienden. Per jaar worden er ongeveer 25 miljoen worstenbroodjes gegeten! Het typisch Brabantse worstenbroodje is niet meer dan een rolletje gekruid gehakt dat is omwikkeld met wit brooddeeg, maar desondanks is het toch een ware delicatesse. Ieder jaar organiseert Omroep Brabant een wedstrijd waar (amateurs)bakkers de titel Lekkerste Brabantse Worstenbroodje binnen proberen te slepen.
Deze Brabantse rituelen staan allemaal op de immaterieel cultureel erfgoedlijst en dat is niet voor niets. Ze hebben allemaal bijzondere betekenissen en zijn erg waardevol, zeker voor de lokale bevolking. Nu strijden inwoners van Brabant er nog voor dat hun geliefde feest, carnaval, ook op de immaterieel cultureel erfgoedlijst komt. Ook carnaval is een feest wat onderdeel uitmaakt van de Brabantse (en Limburgse) cultuur en de lokale bevolking vindt dat dit erkend moet worden.
Over de auteur
