De barok is een van de meest vrolijke en uitbundigste kunst stromingen in haar tijd. Deze kunststroming is ontstaan in 1600 en duurde tot 1750 na Chr. Deze stijl heeft zich gespreid over heel Europa. Barrocco betekent ruwe parel en komt voort uit de Portugese taal. Het woord Barok geeft dus eigenlijk aan dat iets anders was of afweek van het geen dat “normaal” was.
In de tijd van de Barok was er veel spanning tussen geloof en de wetenschap. Ook is er in deze periode een grote scheiding ontstaan tussen de Rooms-Katholieke Kerk en de Protestante Kerk. Hierna is de Kerk in Rome nieuwe kerken gaan bouwen vol met prachtige elementen, beeldhouwwerken, plafondschilderijen en gouden elementen om hun macht en overkomen aan de mensen opnieuw te herstellen. Dit moest de gelovigen opnieuw overtuigen. De Barok stijl riep veel gevoel en emotie op door het gebruik van veel meer kleuren, detail en diepte contrasten. In west Europa is de Barokstijl minder goed te zien en een heel stuk subtieler, mede door de invloeden van de Protestantse Kerk.
De barok stijl is een opvolger van de Renaissance dat in de periode 1350 tot 1620 na Chr. botvierde in de kunstwereld. De letterlijke betekenis van Renaissance is ‘wedergeboorte’. Deze stijl was een volledige kopie van de Griekse en Romeinse oudheid. In deze periode was er veel oorlog en geschil op het gebied van godsdienst. Ook staat de Renaissance bekend om het uitvinden van de drukpers en het buskruit. Het was dus een zeer bewogen periode met veel schoonheid en grote uitvindingen, maar ook een periode van enorm veel geweld, leed en oorlog.
Barok Stijl en Kunst
Barok kunst is een van de meest uitbundige en vrolijke kunststromingen die hebben bestaan. Door de jaren heen werd deze kunststroming alsmaar uitbundiger en levendiger. Er werd tijdens deze kunststroming eveneens veel gebruik gemaakt van religie en dit werd dan ook grondig geuit in kunst. Ook was deze kunststroming vol passie en dramatische aspecten die werden versterkt met dynamiek en sterke licht en donker accenten.
In deze kunststroming werd veel goed verwerkt, als een teken van eeuwig leven en als teken van het bestaan van de Hemel. In deze vorm van kunst werd er specifiek gekozen om meer schuine lijnen en gebogen figuren en vormen te gebruiken om meer levendigheid aan te duiden in de kunst.
Het was een zeer mooie bewogen periode van veel kleurrijke kunst en beleving zoals we dat in geen andere voorgaande kunststroming hebben gezien.
Schilderijen in de Barok tijd
Naast het feit dat religie nog steeds een ontzettend grote rol speelde in de kunst en in schilderijen, kwam er ook meer plaats voor schilderijen van landschappen, portretten van zeer belangrijke personen, en werden er een aantal legendarische stil leven schilderijen geschilderd. Een aantal hele beroemde schilders uit die tijd waren Caravaggio, Gian Lorenzo Bernini, Diego Valézquez en nog veel meer kunstenaren uit die tijd.
De meest bekende kunstenaren uit de tijd van de Barok in Nederland waren Peter Paul Rubens, Johannes Vermeer, Rembrandt van Rijn, Antoon van Dyck, Frans Hals en nog veel meer.
Met name Rembrandt van Rijn is een kunstenaar van Nederlandse bodem die iedereen kent. Een van zijn meest bekende en meest fenomenale werken uit deze kunststroming is “de Nachtwacht” gemaakt in 1642. Het is een immens groot prestigieus doek met een prachtig geschilderd schilderij gemaakt van olieverf. Deze hangt nog steeds in het Rijksmuseum om te bezichtigen.
Barok en architectuur
Ook in de architectuur was de Barok een hele mooie uitgesproken vorm van kunst. Bij het bouwen van paleizen etc. werden muren vaker schuin gemaakt in de toegangswegen, zodat de symmetrie van gebouwen niet zouden opvallen bij de betreders van het gebouw. Ook werden gebouwen met veel pracht en praal gebouwd. Hierbij kun je dan denken aan enorme beeldhouwwerken vol details die veel diepgang en contrast bevatten. Ook werd er veel kleur gebruikt in gebouwen en veel met goud belegd.
Vooral grote machthebbers in deze tijd wilde door middel van kunst en architectuur laten zien dat ze veel macht hadden en dit uitstralen. Kunstenaren en architecten die de opdracht hadden gekregen om kunst of gebouwen te maken, hebben hierbij de kunst en de stijl uit de Renaissance een heleboel nieuw leven ingeblazen. Dit deden ze door middel van nog sierlijkere en extravagante elementen toe te voegen aan gebouwen dan voorheen. Door dit te doen zijn er ook nieuwe technieken gevormd om mensen en gelovigen nog loyaler te maken en nog meer emotie bij de mensen op te roepen en los te maken.
Al snel verspreidde deze prestigieuze stijl zich door de rest van Europa. In ieder Europees land zijn er uiteraard wel subtiele verschillen, afhankelijk van de cultuur en het land.
Typische kenmerken van de Barok architectuur zijn
- (Grote) koepels, voornamelijk in het midden van gebouwen.
- Extravagante beeldhouwwerken met veel details en uitgebreide decoraties. De details die hier aan werden toegevoegd waren voor die tijd enorm ingewikkeld en prestigieus.
- Sculptuur werken werden verguld in andere metalen zoals marmer of gips en werden met veel bewerkt met expressieve kleuren en texturen.
- Veel gouden details.
- Mansardedaken, dit soort dak elementen werden veel gebruikt in de Franse architectuur in de Barok periode en werden in veel landhuizen en kastelen verwerkt. Dit is een heel belangrijk kenmerk.
Eveneens als de gebouwen die dus nog meer moesten opvallen en werden voorzien van nog meer details. Beeldhouwwerken en andere prachtige en kleurrijke elementen moesten het meubilair en het servieswerk uit deze imposante periode tevens een verandering meemaken.
Ook hierin werd in deze tijd enorm uitgeblonken en moesten schoteltjes, kopjes, bokalen en meubels dus ook worden voorzien van rijke kleuren, mooie vormen en prachtige details. Hierbij kun je dan ook weer denken aan gouden servies met mooi detail, meubilair met prachtige houtsnijwerken en enorm veel prachtige structuren en details met donker en licht contrasten.
Als kunststroming was de Barok periode een tijd om niet meer te vergeten.
Over de auteur
