Iedereen kent Auguste Rodin. Van alle verhalen die er circuleren over de beeldhouwer, zijn die van zijn langdurige strijd om toegelaten te worden tot de Franse kunstacademie (hij slaagde nooit), en zijn vele romances (waarvan de meest dramatische met Camille Claudel) de twee meest bekende. En iedereen noemt steevast de Kus en de Denker als eerste associaties met deze vader van de moderne beeldhouwkunst. Maar wat weten we eigenlijk van dit kunstwerk en zijn maker?
Rodin boetseert
‘De Kus’, het manshoge marmeren beeld met de ruwe sokkel en gladde lichamen maakt indruk. Het staat in ieders geheugen gegrift als symbool van liefde en passie. Maar wist je dat Rodin iemand was die bij voorkeur op kleine schaal werkte? Dat hij het liefste met zijn handen in de klei zat en studies maakte van mensen in beweging?
En heb je er ooit bij stilgestaan dat Rodin een groot atelier voerde en een slimme ondernemer was? Zeker geen eenzame kunstenaar verstoken van sociale contacten, wachtend op inspiratie. Als zijn carrière na veel tegenslag rond zijn veertigste levensjaar een vlucht neemt, beheert hij een grote werkplaats. Er lopen talloze modellen rond.
Ook het levensgrote beeld van ‘Francesca’, dat hernoemd werd tot het abstractere ‘De Kus’ heeft Rodin niet zelf gehakt
Hij heeft medewerkers in dienst die hakken, schuren en polijsten. Amateur-fotograaf Eugène Druet loopt rond om de processen en resultaten vast te leggen. Kortom, het is een komen en gaan in de werkplaats. En daar loopt de meester in het rond. Gewapend met schetsboek en houtskool om de bewegingen van zijn modellen vast te leggen. Zijn schetsen zijn raak, to the point en trefzeker. Deze snelle, impressionistische studies zijn weer de basis voor uitwerking in kleimodellen. Want wat zijn ogen zien, boetseren zijn handen.
Een liefdesverhaal als inspiratie
Rodin laat zich graag inspireren. Vooral de 14e eeuwse Italiaanse schrijver en dichter Dante met zijn Divina Commedia spreekt tot zijn verbeelding. Hij zet diens verhalen om in beelden en de figuren komen tot leven. Mijn favoriete verhaal is dat van Paolo en Francesca die voor eeuwig rondwaren in het schimmenrijk.
Velen zullen hun schouders ophalen bij deze namen, maar zij zijn de figuren die zo hartstochtelijk in elkaar verzonken zijn in het beeld dat nu bekend staat onder de naam ‘De Kus’. Het tragische liefdesverhaal van het beeldschone meisje uit Ravenna dat dacht te trouwen met de mooie Paolo, maar te laat bemerkte dat ze was uitgehuwelijkt aan zijn onaantrekkelijke oudere broer Gianciotto.
Rodin verkocht meer dan 600 exemplaren van De Kus
Toen deze op veldslag ging kwam de jonge broer haar bezoeken en lezend in het boek over ridder Lancelot en koningin Genevieve konden zij zich niet beheersen en dreef de liefde hen in elkaars armen. Dat legde Rodin, in klei, vast. Maar het verhaal gaat verder: zij werden betrapt door de bedrogen echtgenoot die hen terstond vermoordde. Om dit overspel waren zij gedoemd om eeuwig in het vagevuur te verblijven en zouden zij nooit rust vinden.
Illustratie bij het verhaal van Paolo and Francesca da Rimini
Rodin begreep vrijwel onmiddellijk dat deze verbeelding van het liefdeskoppel een succesvol en populair kleinood was dat hem veel geld kon opleveren. Er kwamen veel bestellingen binnen voor ‘Francesca’, de werktitel van dit beeld. De ondernemer Rodin gaf de opdrachten door aan zijn hakkers, die het uitvoerden, soms in marmer, soms in brons. Het schijnt dat op die manier 600 exemplaren verkocht zijn.
Van de hand van de meester(s)
Ook het levensgrote beeld van ‘Francesca’, dat hernoemd werd tot het abstractere ‘De Kus’ heeft Rodin niet zelf gehakt. We weten zelfs wie de belangrijkste beeldhouwer/uitvoerder in de werkplaats was. Henri Lebossé was zijn naam. Hij hakte en beitelde aan dit het werk tot het weer werd overgenomen door anderen voor het polijsten. Het contrast tussen de gladde lijven en het ruwe blok waarop het koppel zit was een vondst van Rodin (ingegeven door zijn bewondering voor collega Michelangelo), die hiermee het aardse verlangen en de hemelse liefde symboliseerde. En zo kennen we het beeld in het Musee Rodin nu.
Werklust in het Groninger Museum
Op de tentoonstelling in het Groninger Museum, Genius at Work, zijn veel van de gipsen prototypen van Rodin te zien, het studiemateriaal van de meester. Deze talloze studies brengen je dicht bij de originelen, de kleimodellen. De overvloed geeft een goed beeld van de enorme werklust en productiviteit van het atelier Rodin.
Maar het is vooral een presentatie van zijn originaliteit. Een must see voor iedereen die meer wil weten over Auguste Rodin, die veel meer is dan de maker van ‘De Kus’.
[hr]
Geef Odette Breijinck een kunstwerk en zij geeft je een verhaal. Haar missie: via ontroering, herkenning en verwondering de kunst dichtbij brengen en voor iedereen begrijpbaar en interessant maken. Dat doet ze dan ook veelvuldig en met passie via lezingen, excursies en lessen: van het verhaal dat portretten ons over de geschiedenis van de kunst vertellen tot een inkijkje in de muzen van Klimt. Op Paradijsvogels Magazine deelt ze boeiende wetenswaardigheden die je kijk op kunst veranderen.
Studies van Rodin, te zien in het Groninger Museum
Studies van Rodin, te zien in het Groninger Museum
Studies van Rodin, te zien in het Groninger Museum
Over de auteur
