Elkaar verzorgende eekhoorns, trouwe en liefdevolle raven, meelevende bosmuizen, rouwende herten – zijn dat geen eigenschappen die uitsluitend aan mensen zijn voorbehouden?
De gepassioneerde boswachter en bestsellerauteur Peter Wohlleben neemt ons mee door de complexe emotionele wereld van dieren. Hij laat zien dat de wijdverspreide aanname dat dieren ‘slechts’ instinctief handelen (versus het bewuste handelen van de mens) in veel gevallen niet op gaat.
Op basis van wetenschappelijke inzichten en indrukwekkende voorbeelden en verhalen introduceert hij een wereld die nog maar nauwelijks bekend is: het gedrag en gevoelsleven van dieren op de boerderij en in het wild.
Paarden met een rechtvaardigheidsgevoel
Zo vertelt hij over het rechtvaardigheidsgevoel van zijn 23 jaar oude paard. ‘Zippy kan het weidegras niet meer zo goed verteren en krijgt daarom elke dag een portie graan. De drie jaar jongere Bridgi – hun andere paard – wordt nukkig als ze dat moet aanzien: ze danst rond en legt haar oren in haar nek. Daarom geven we haar ook een handje graan die we in een lange streep in het gras uitstrooien. Bridgi is net zo lang bezig om de korrel uit het gras te pulken als Zippy over haar hele portie doet.’ Alles zullen we eerlijk delen!
Ratten die spijt hebben van hun beslissing
‘Spijt is een emotie die ons er in de regel voor behoedt om dezelfde fout nog een keer te maken. Zinvol, want dat scheelt energie en voorkomt dat we gevaarlijke handelingen herhalen. Onderzoekers aan de univesiteit van Minnesota bestudeerden daarom ratten.
Net als in de supermarkt
Ze bouwden hiertoe een zgn. Restaurant row: een cirkel met 4 ingangen naar voederruimtes. Deze knaagdieren verging het net als mensen in de rij bij de supermarkt. Kwam een rat in een van die voederruimtes, dan klonk een toon naarmate de wachttijd langer was. Bij sommigen raakte te geduld op, die gingen naar de ruimte ernaast in de hoop daat sneller bediend te worden. Soms was de toon daar nog hoger en de rij nog langer.
In de verkeerde rij
Daarop wierpen de dieren verlangende blikken in de richting van de vorige ‘rij’ waar ze stonden. Bovendien namen ze bij een volgende rij genoegen met een langere wachttijd dan eerst. Interessant is dat in de hersenen van ratten soortgelijke patronen te zien waren die wij mensen hebben bij ‘spijt’: je speelt de situatie nogmaals af in je hoofd en registreert dat er een beter alternatief was geweest.
Hanen die hun kippen voor de gek houden
Ook passeren wilde zwijnen de revue die hun familieleden na jaren nog weten te herkennen, hanen die hun kippen voor de gek houden (ze doen alsof ze ergens een lekker hapje hebben gevonden om de kippen te lokken, om ze vervolgens te bespringen) eksters die stiekem een slippertje maken als hun wederhelft niet kijkt.
Peter maakt duidelijk dat dieren dichter bij ons staan dan we ooit hebben kunnen denken. Het verandert je kijk op de kat die met een zwiepend staartpuntje in de vensterbank ligt te spinnen, de fluitende vogels in je tuin en wilde dieren in het bos.
Boeiend!
Het innerlijke leven van dieren, Peter Wohlleben (2016)
Over de auteur
