Al eeuwen lang maken wij als mensen gebruik van wereldkaarten. Soms was dit door gebruik te maken van een houten wereldkaart, maar meestal ging dit via een wereldkaart op perkament. Dit perkament werd gecreëerd vanuit de huid van koeien, kalveren, konijnen of zelfs ezels. Het had de uitstraling van papier, maar was door het stevigere materiaal veel beter bestemd tegen vuil en regen. De kaarten werden dan ook volop gebruikt door zeelieden, piraten en de kustwacht. Hiermee konden zij namelijk op de juiste manier navigeren naar hun einddoel. Echter hadden zij geen beschikking tot de hulpmiddelen die wij nu hebben om gebieden in kaart te brengen. Waren deze kaarten accuraat of waren ze gebaseerd op schattingen?
Hoe werden wereldkaarten vroeger gemaakt?
Wereldkaarten werden vroeger gemaakt door kaartmakers. Deze mensen beschikte over de benodigde vaardigheden voor het opmaken van een wereldkaart. Het maakt niet uit of dit een houten wereldkaart was of een van perkament. Zij wisten altijd op de juiste manier de kaart te vervaardigen. Zij beschikte niet over een waterpasser of satellieten om de wereld in kaart te brengen. In plaats daarvan maakten zij vooral gebruik van hun ogen. Kaartmakers tekenden dus letterlijk wat zij zagen. De afstand deden zij meten door de snelheid van hun schip te meten. Hierbij gebruikten zij een touw met knopen.
Waren wereldkaarten dan betrouwbaar?
Ja, en nee. Voor de grote continenten en grotere eilanden klopten de locaties. Bij kleinere eilanden was dit niet het geval. Doordat de methode lang niet zo accuraat was als nu, kwam het vaker voor dat eilanden op verkeerde plekken lagen. Bovendien klopten de vormen van deze eilanden niet en werden deze bijvoorbeeld krom getekend, terwijl ze recht waren. Pas vanaf 1730, met de uitvinding van de sextant, werd het mogelijk om nauwkeurigere kaarten op te maken en eilanden goed in kaart te brengen. Dit was dan ook beter te zien op een wereldkaart hout of van perkament.
Waarom zagen wereldkaarten van vroeger er anders uit?
Tot slot gaan we het hebben over hoe wereldkaarten er vroeger en nu uitzagen. Dit heeft vooral veel te maken met religie en het geloof in verschillende zeegoden/land goden. Zo is dit goed te zien in landkaarten die stammen uit de oudheid. Hierop zijn vaker goden of zeemonsters afgebeeld. Toch was dit niet verdwenen want ook in de middeleeuwen en de gouden eeuw waren deze monsters nog steeds te zien. Dit had vooral te maken met het feit dat mensen geloofden in deze monsters door geloof of door verhalen van zeelieden. Pas begin 20e eeuw toen mensen hier dieper op in gingen, werden deze monsters uit de kaarten gehaald. Dat is dan ook de reden waarom je dit tegenwoordig niet meer ziet op je doorsnee wereldkaart hout of papier.
Over de auteur
