Uit de kunst | De kathedraal van Reims staat in Almere

U kent wellicht de gestileerde boom van Piet Warffemius, uitgevoerd in corten staal. Of de grijze boom van Mondriaan. Ook Van Gogh liet zich niet onbetuigd in dit onderwerp en experimenteerde er lustig op los. Soms diagonaal door het beeld zoals in De zaaier, soms slechts met alleen maar oog voor detail als uiting van pure schoonheid: de bekende bloeiende amandelboom.

Bomen zijn vaak het onderwerp geweest om een vernieuwing in de beeldende kunst tot uiting te brengen. Ze blijven, hoe prachtig ook in uitvoering, tweedimensionaal. Mooi, maar ik ben op zoek naar bomen met léf. Bomen die hun omgeving een hele andere betekenis geven. Hiervoor moeten we van het doek af en de natuur in: het canvas van Marinus Boezem.
[quote text_size="medium"]
"Hij plantte 178 populieren in de Hollandse polder. Maar niet zomaar, op een rijtje, nee, hij wilde meer. Een extra dimensie: lengte, breedte, hoogte en vooral: historie"
[/quote]

Een groene kathedraal van 178 Italiaanse populieren

Deze conceptuele kunstenaar bedacht een plan en voerde dat ruim 37 jaar geleden uit, in het toen nog maagdelijke Almere. Het onontgonnen land strekte zich als een tabula rasa voor hem uit. Toch wist hij er direct betekenis aan te geven: in 1987 plantte hij namelijk 178 Italiaanse populieren in de Hollandse polder. Maar niet zomaar, op een rijtje, nee, hij wilde meer. Een extra dimensie: lengte, breedte, hoogte en vooral: historie. De bomen werden in een specifiek patroon aangeplant: in de vorm van de plattegrond van de kathedraal van Reims.
“Ik zie daar het hoogtepunt in van het uitbeelden van (gotische) ruimte door de mens. Bovendien had zo'n kathedraal een heel basale functie. Het was tegelijk ook een vluchtplaats en gemeenschapshuis voor de bevolking”, zo redeneerde Boezem. In Reims was men in 1211 gestart met de bouw, in het buitengebied van Almere ligt nu een Land Art project dat rijkt tot in de hemel: de Groene Kathedraal.
[quote text_size="medium"]
"In tegenstelling tot de stenen versie in Reims die het al 8 eeuwen uithoudt, is ze vergankelijk: de levensduur van de bomen is beperkt tot een 40-tal jaren"
[/quote]
Op de plaatsen waar de Reimse pijlers staan, staan nu populieren. De kruis- en spitsbogen zijn op de grond in betonnen paden uitgezet. Dikke strepen overdwars stellen de traveeën van het gewelf voor, de schuine verbindingen daartussen de kruisribben. Om de voet van de bomen liggen cirkels van schelpen als een herinnering aan vroeger, toen hier nog water golfde.

Het afscheid van de Groene Kathedraal

In 2006 was de Groene Kathedraal net zo hoog als haar voorbeeld, zo’n 80 meter. Maar in tegenstelling tot de stenen versie in Reims die het al 8 eeuwen uithoudt, is ze vergankelijk: de levensduur van de bomen is beperkt tot een 40-tal jaren. Het afscheid van de Groene Kathedraal in Almere komt daarmee langzaam maar onoverkomelijk dichterbij. Maar nog steeds spreekt zij tot de verbeelding. En misschien daarom worden er deze zomer tussen de bomen kerkbanken geplaatst en kunnen we getuigen zijn van een bijzonder toneelstuk op een unieke locatie. De Groene Kathedraal wordt het decor van Judas, een voorstelling van de Almeerse theatergroep Suburbia. Daar vertelt hij, Judas, hoe het hem al die jaren is vergaan. En bezoekers kunnen dan zelf nieuwe gedachten vormen en herinneringen maken.
In die setting, in dat landschap, in dat kunstwerk; daar wordt opnieuw geschiedenis geschreven.
[hr]
Geef Odette Breijinck een kunstwerk en zij geeft je een verhaal. Haar missie: via ontroering, herkenning en verwondering de kunst dichtbij brengen en voor iedereen begrijpbaar en interessant maken. Dat doet ze dan ook veelvuldig en met passie via lezingen, excursies en lessen: van het verhaal dat portretten ons over de geschiedenis van de kunst vertellen tot een inkijkje in de muzen van Klimt. Op Paradijsvogels Magazine deelt ze boeiende wetenswaardigheden die je kijk op kunst veranderen.
Ga naar de website van Odette Breijinck voor meer informatie over haar prikkelende lezingen!

Coverfoto: Stipo, via flickr