Wat begon als weekendhobby werd uiteindelijk het levenswerk van de 84-jarige Braziliaanse Antonio Vicente: een tropisch regenwoud planten. Sinds 1973 bracht hij het bos- beetje bij beetje- terug naar het destijds totaal gestripte landgoed dat hij kocht van de Braziliaanse staat. De grond was dor en volledig verwoest, door zijn toedoen floreert vandaag de dag een prachtige jungle vol tropische fauna.
Vicente kocht het 31 hectare grote landgoed 'Serra da Mantiqueira'- in het Mantiqueira gebergte- in een tijd waarin (groot)grondbezitters door de regering werden aangemoedigd te investeren in moderne landbouw (en daarmee indirect in het ontbossen van grond). Een ontwikkeling die hem snel zorgen baarde. Hij zag hoe de uitbreiding van vee en industrie in combinatie met de snelle bevolkingsgroei en verstedelijking van catastrofale invloed was op de lokale bossen en natuurlijke watervoorraden.
Als kind was hij getuige van de vele bomen die op bevel van de eigenaar werden weggehakt op de boerderij waar zijn vader werkte. Aan de BBC illustreerde hij:
De boeren kapten de bomen om land vrij te maken voor grazend vee of voor houtskoolproductie, waardoor de waterbronnen verdwenen. Het water kwam nooit meer terug.
Het werd Vicente duidelijk dat het onderhoud van bossen essentieel is voor natuurlijke watervoorziening, omdat bomen water opnemen en vasthouden in de wortels en zo bodemerosie helpen voorkomen.
Tropisch regenwoud planten: een tegendraads besluit
Op het moment dat hij het tegendraadse besluit nam om zijn stuk grond niet aan de industrie maar aan de natuur op te dragen, werd hij voor gek verklaard. Zijn buren -(melk)veehouders- voorspelden dat hij geen inkomen zou hebben, omdat er door het planten van bomen geen ruimte overbleef voor koeien of gewassen. Maar Vicente's besluit diende een hoger doel. Hij begon klein en werkte met een klein team aan de herbebossing van zijn grond.
Ik herinner me vaak dat ik uiteindelijk hele dagen en nachten doorbracht in mijn jonge jungle, omringd door ratten en vossen, ondertussen bananenbrood etend als ontbijt, lunch en diner
Van dorre vlakte naar oase
Meer dan 40 jaar later schat Vicente dat hij zo'n 50.000 bomen heeft herplant op het grondgebied dat nu een kleine oase van regenwoud vormt te midden van de glooiende groene valleien van het gebergte en een veilig toevluchtsoord is voor wilde dieren. Ook de waterhuishouding is weer op peil: het gebied is acht watervallen rijk.
Het bos leeft door de geluiden van de vogels en insecten en elk jaar komen er meer diersoorten bij. Er zijn toekans, allerlei soorten vogels, alpaca's, eekhoorns, hagedissen, buidelratten en zelfs de zwijnen keren terug
Als je mij vraagt wie mijn familie is, zou ik zeggen dit alles hier. Alles wat hier ontstaan is uit één enkel zaadje
Krijg een indruk
Bekijk hoe Vicente in onderstaand filmpje kort en bondig vertelt hoe hij het bos terug bracht naar zijn landgoed. Krijg een levendige indruk van het pure stukje regenwoud dat hij eigenhandig herstelde.
Goed voorbeeld doet volgen
Uiteraard zijn er meer (wereldwijde) initiatieven, -collectief of op kleinere schaal- die zich inzetten voor tropisch regenwoud planten of herbebossing van gebieden. Bijvoorbeeld het megaproject in Noord-Engeland, wat in 2032 een bos van maar liefst 50 miljoen bomen moet opleveren. Of de Chinese overheid die een bos ter grootte van Ierland plant. Hoewel herbebossing een langzaam proces blijft, is het prachtig dat goed voorbeeld doet volgen en de wereld groot voordeel ontleent aan Vicente's initiatief dat ooit zo klein begon.
Ik deed het niet voor geld. Ik deed het omdat iedereen hiervan profiteert, ook als ik er niet meer ben.
Waarom het bos en de bomen zo belangrijk zijn voor ons mensen bewijst ook het Japanse gebruik Shinrin-yoku: het je onderdompelen in de bossen werkt zelfs helend!
Over de auteur
