In mijn herinnering was ze er altijd. Ze was de klassieke moeder die klaar zat met thee als ik uit school kwam.
Toen ik ouder werd ging dit me benauwen en begrepen we elkaar steeds minder. Zij snapte niet waarom ik mijn haar wilde verven, kapotte panty’s wilde dragen (het waren de jaren ’80, punk en new wave) en overal tégen was. Ik begreep niet waarom zij geen ‘echte’ baan had, geen boeken las en het dominante gedrag van mijn vader accepteerde.
Vrij zijn
Ik ging al vroeg uit huis, op m’n 17e, wilde vrij zijn, los van ‘hoe het hoort’. Aandacht voor hoe mijn moeder dit beleefde en voor wat zij dacht en voelde had ik in die jaren totaal niet, ik was vooral met mezelf en m’n vrienden bezig. De jaren daarna werd onze relatie weer beter en plezieriger, al was er naast warmte en gezelligheid ook regelmatig irritatie tussen ons en voelden we ons snel door elkaar bekritiseerd.
Maar, ook al zijn we allebei milder geworden – na een paar dagen in elkaars gezelschap loopt de ergernis op, al had ik me nóg zo voorgenomen om liefdevol, geduldig en verdraagzaam te zijn.
Nu zijn we jaren verder. Mijn moeder is 81 en ik ben 51. Zeven jaar geleden overleed mijn vader. Tijdens zijn ziekbed en daarna zijn we dichter naar elkaar toe gegroeid en zijn de rollen veranderd. Ik voel me verantwoordelijker, zeker nu mijn moeder slechthorend is en wat vergeetachtig wordt, regel met plezier haar administratie en organiseerde haar 80e verjaardag.
Want ja, er speelt van alles tussen moeders en dochters.
Maar, ook al zijn we allebei milder geworden – na een paar dagen in elkaars gezelschap loopt de ergernis op, al had ik me nóg zo voorgenomen om liefdevol, geduldig en verdraagzaam te zijn.
Hechten en identificeren
Want ja, er speelt van alles tussen moeders en dochters. Je moeder is de eerste persoon aan wie je je hecht en met wie je je identificeert. Of je je goed aan haar hebt kunnen hechten én of je je ook weer goed van haar hebt kunnen losmaken bepaalt vaak of je later een goede, volwassen relatie met haar kunt hebben. Herkenbaar?
Voor mij is dit ook tekenend in de relatie met mijn twee pleegdochters. Onze moeder-dochterrelatie kent andere uitdagingen doordat we geen ‘vanzelfsprekende’ start hebben gehad en elkaars genen niet delen. Wel zijn we door de jaren heen enorm verbonden geraakt.
Ze hebben beide een biologische moeder die in hun leven op de achtergrond aanwezig is en met wie de relatie complex is. Het lijkt het wel of ze hierdoor des te meer houden van feestdagen en familierituelen. En terwijl wij ons hadden voorgenomen hen niet te belasten met ‘verplichte’ afspraken met bijvoorbeeld kerst of moederdag, wíllen zij dit juist graag met ons vieren.
Ze leren ons als het ware dit opnieuw te waarderen en te koesteren.
Schrijfopdracht: Denk terug aan betekenisvolle, mooie momenten
Schrijven helpt je om afstand te nemen en tot nieuwe inzichten te komen. Ook als het gaat om de relatie met je moeder en hoe deze je (mede) heeft gevormd. Daarom deel ik graag een creatieve schrijfopdracht met je.
Voor deze opdracht geldt: schrijf vanuit je hart. Hiermee bedoel ik: schrijf op wat er in je opkomt, denk er niet over na, en schrijf dóór zonder te stoppen tot de tijd om is. Maak je geen zorgen over grammatica en spelling.
Het enige wat je nodig hebt is pen en papier en een timer (bijvoorbeeld op je mobiel).
1. Maak een lijstje van momenten met je moeder die voor jou de moeite waard waren.
Bijvoorbeeld doordat jullie vertrouwelijk waren of om een andere reden. Dit kan in alle fasen van je leven zijn.
2. Kies één moment uit en beschrijf het zo concreet mogelijk.
Zet de timer op 10 minuten, ga terug naar dat moment en beschrijf het zo concreet, tastbaar mogelijk. Waar waren jullie, hoe voelde het, hoe rook het?
3. Hoe kijk je hiernaar?
Lees je tekst nog eens door en vul dan de volgende zin aan tot 10 regels:
Terugkijkend op dit moment realiseer ik me ...
Deze oefening heeft je in contact gebracht met een waardevolle herinnering. Het is misschien vooral een bevestiging van de relatie die je met je moeder hebt of had, maar het kan er ook een nieuw licht op werpen. Als je wilt kun je hier verder over schrijven. Ook kun je de oefening herhalen voor de andere ‘mooie momenten’ op je lijstje. Of je laat het hierbij en geniet van deze herinnering. Kies wat goed voelt voor jou.
[hr]
Marianne Panneman werkt als loopbaan- en schrijfcoach voor vrouwen en geeft creatieve schrijfworkshops over werk- en levensthema’s. Inmiddels 50+ stroomt de inspiratie volop in haar leven en geniet ze ervan om andere vrouwen op een lichte en creatieve manier te ondersteunen in hun groeiproces. Voor Paradijsvogels Magazine schrijft ze over levensthema’s en trakteert ze lezers op inspirerende schrijfopdrachten om zelf mee aan de slag te gaan.
Over de auteur
