De tijd tussen carnaval en Pasen noemen we niet zonder reden de lijdenstijd. Zonder enig religieus besef zien veel planten en dieren zich in het vroege voorjaar genoodzaakt om te vasten. Voor egels, vossen en andere vleeseters is er vrijwel niets te eten. De wintervoorraad en zelfs het eigen vet is op, afzien dus. Voor kleine prooidieren als slakken of insecten is het nog te koud. Maar ook de plantenwereld levert weinig eetbaars op, dan alleen het stuifmeel in de eerste bloemen.
[quote text_size="medium"]
"Toch is het juist die kracht – of is het passie? - waarmee een plant het mooiste van zichzelf laat zien"
[/quote]
De planten zelf zijn er niet beter aan toe: die wachten op het licht en de warmte van de lentezon. Zelfs de prille voorjaarsbloemen zijn aan het potverteren: wat onze lenteboden zijn, is voor de plant een laatste uiting van levenskracht, verzameld in het voorafgaand groeiseizoen. Toch is het juist die kracht – of is het passie? - waarmee een plant het mooiste van zich zelf laat zien: aan de bloem herkennen we de hazelaar, de krokus. Zo blootgesteld aan weer en wind, geopend voor de eerste bijen, laten de bloemen zich bestuiven en bevruchten en resulteert dit lijden uiteindelijk zelfs in een nieuwe generatie.
[quote text_size="medium"]
"Vasten is geen religieus bedenksel, maar een door de natuur aangereikt hulpmiddel om de jaarlijks terugkerende magere tijd te overleven"
[/quote]
De vogelwereld die is teruggekeerd van een barre trektocht zingt juist nu het hoogste lied. Elke vogel laat zich vol passie horen. Aan ons, maar ook aan soortgenoten, vriend en vijand. Een jaarlijks ritueel, dat eindigt in een nest vol nieuwe levenskansen. Na een wekenlang rantsoen laten planten en dieren hun ware overlevingsdrang zien. Vasten is geen religieus bedenksel, maar een door de natuur aangereikt hulpmiddel om de jaarlijks terugkerende magere tijd te overleven. Ooit moet dat anders zijn geweest, maar in onze tijd van overvloed hebben wij mensen een dieet nodig om ons bewust te worden van onze wilskracht, en tot ons zelf te komen. Zonder passie lukt dat niet.
[hr]
Als bioloog is Pieter Geluk een natuurliefhebber in hart en nieren. Met fascinatie kijkt hij naar de natuur, keer op keer tot de conclusie komend dat mensen meer verbonden zijn met de planten en dieren om ons heen dan we denken. Vanuit deze verrassende invalshoek reflecteert Pieter maandelijks op de processen die de natuur - en de mens - bezighouden. Van de vastentijd in maart tot de oogsttijd in augustus: u leest het in de Natuurkalender!
[hr]
Dit was de laatste natuurkalender: voor Pieter Geluk is het jaar rond! Wilt u de andere kalenders nog eens teruglezen? Hier vindt u de hele reeks.
Over de auteur
