Niet alleen mensen, maar ook dieren doen zich wel eens anders voor dan ze zijn. In de ‘Natuurkalender’ reflecteert Pieter Geluk maandelijks op wat natuur en mens bezighoudt. Met het oog op de Carnavalsdagen laat hij zien dat schijn bedriegt… of toch niet?
[hr]
Dieren doen zich soms anders voor dan ze zijn. Maar ook bij mensen kun je niet altijd afgaan op de manier waarop ze zich kleden of hun facebook-profiel: we laten ons nu eenmaal zien, zoals we gezien willen worden.
Veel dieren hebben met hun uiterlijke verschijning de bedoeling om niet op te vallen. Een sprinkhaan of een wandelende tak is één met zijn omgeving, zolang hij stil blijft zitten. Een ‘drijvende boomstam’ blijkt plotseling een krokodil te zijn, op het moment dat hij toehapt. Niet opvallen - camouflage – is voor veel vissen, reptielen en insecten van levensbelang.
Wél opvallen kan echter ook betekenis hebben. Veel vlinders vertonen contrastrijke kleurpatronen op hun vleugels, vaak in de vorm van een paar ogen. Als ze stilzitten kan deze tekening nog verborgen zijn, maar zodra de vlinder wordt opgeschrikt, komen deze ogen tevoorschijn. Voor een pauw hebben de ogen aan de uiteinden van zijn veren kennelijk een andere betekenis: hij pronkt er mee. Zo kunnen veel mannelijke vogels in de paartijd met trots hun fraaie kleurtekening laten zien.
[quote text_size="medium"]
"Of het nu angst is of paringsdrift, bepaalde zielenroerselen vinden hun uitdrukking in kleur en vorm. ´Doen alsof´ bestaat hier niet"
[/quote]
Toch zijn niet al deze kleurrijke verschijnselen meteen verklaarbaar vanuit een bepaald nut of een functie. Wel is duidelijk dat elk dier hiermee rechtstreeks z’n innerlijke toestand weergeeft. Of het nu angst is of paringsdrift, bepaalde zielenroerselen vinden hun uitdrukking in kleur en vorm. ´Doen alsof´ bestaat hier niet. Een beetje zoals je als mens soms moet verbleken of blozen – of je wil of niet. Je laat daarmee iets zien van wat jou van binnen bezighoudt.
[quote text_size="medium"]
"Het is een mooie contradictie: je verkleden om jezelf te zijn! En is het niet zo dat hoe opvallender je dat doet, hoe meer je laat zien van je eigen binnenwereld?"
[/quote]
De eeuwenoude traditie van carnaval biedt aan hele volksstammen de gelegenheid om een masker op te zetten en zich zodanig te verkleden dat ze ongestoord zichzelf kunnen zijn. Het lijkt tegenstrijdig, maar hoe opvallender je dat doet, hoe meer je laat zien van je eigen binnenwereld: net als in het dierenrijk! Zet een masker op en laat zien wie je bent, al is het maar één keer per jaar...
[hr]
Als bioloog is Pieter Geluk een natuurliefhebber in hart en nieren. Met fascinatie kijkt hij naar de natuur, keer op keer tot de conclusie komend dat mensen meer verbonden zijn met de planten en dieren om ons heen dan we denken. Vanuit deze verrassende invalshoek reflecteert Pieter maandelijks op de processen die de natuur - en de mens - bezighouden. Van de vakantietijd in augustus tot de vastentijd in maart: u leest het in de Natuurkalender!
[hr]
Dit was de laatste natuurkalender: voor Pieter Geluk is het jaar rond! Wilt u de andere kalenders nog eens teruglezen? Hier vindt u de hele reeks, of ga rechtstreeks naar één van de artikelen:
Woekerende weelde in juni: over de eindeloze strijd tussen mens en natuur - onkruid wieden!
Ontwortelen in juli: over de delicate balans tussen de wijde wereld in trekken en wortel schieten
(On)geduld in september: over hoe geduldig wachten niet altijd makkelijk is, zowel voor mensen als voor dieren
[hr]
Beeld: Brad Hammonds via Flickr.com
Over de auteur
