Miniatuur houtsnijwerk uit de 16e eeuw waar je naar kunt blijven kijken

Het Rijksmuseum heeft een bijzondere tentoonstelling genaamd ‘Small Wonders’. Deze tentoonstelling betreft een collectie houtsnijkunst van miniatuurformaat uit de 16^e eeuw. Deze met de hand uitgesneden voorstellingen beelden Bijbelse verhalen uit tot in detail.

Echt vakmanschap

Op de foto’s lijken de kunstwerken groot, maar laat je niet misleiden. De gebedsnoot heeft ongeveer het formaat van een golfbal en ook het tabernakel past in je handpalm. Dat de menselijke figuren tot in detail zijn uitgesneden is een klein wonder. Hoe heeft de maker dit in de 16^e eeuw voor elkaar gekregen?

Deze kunstwerken zijn met heel klein, naar alle waarschijnlijkheid tandarts-, gereedschap gemaakt. Uit 16^e eeuw zijn dit soort gereedschappen naar men weet niet bewaard gebleven en dat maakt het extra bijzonder dat deze houten kunstwerken nog geheel intact zijn

Bijbelse voorstellingen

De maker heeft verschillende scènes uit de Bijbel in het hout uitgesneden. Zo is de heilige Christoffel te ontdekken, Christus aan het kruis, terwijl iemand hem een spons geweekt in azijn aanreikt en Pilatus die zijn handen wast in onschuld. Als je benieuwd bent naar wat je allemaal nog meer kunt ontdekken in het hout, neem dan even een kijkje op de website van smallwonders, waar wordt ingezoomd op verschillende onderdelen van de werken.

Uitvergroting van een gebedsnoot: Pilatus die zijn handen wast in onschuld. Bron: smallwonders.nl

Onderzoek met opmerkelijke bevindingen

Een team van kunsthistorici en restauratoren deed jarenlang uitvoerig onderzoek naar deze houten miniatuurwerken. Ze vonden een aantal opmerkelijke zaken.

Aanvankelijk dacht men namelijk dat de werken door verschillende makers waren vervaardigd, maar technisch en stilistisch bleek het vakmanschap zo consistent dat door de onderzoekers is geconcludeerd dat ze van dezelfde maker zijn: Adam Dircksz.

Een tweede opmerkelijke bevinding waar de onderzoekers achterkwamen, is dat de werken waarschijnlijk in Delft zijn vervaardigd, terwijl eeuwenlang werd aangenomen dat tijdens de late middeleeuwen vooral in de zuidelijke provincies de kunst tot bloei kwam.

De tentoonstelling

Het Rijksmuseum bracht de tentoonstelling tot stand in samenwerking met de Art Gallery of Ontario (Canada) en The Metropolitan Museum of Art (New York) en is tot en met 17 september 2017 te bezoeken. Tickets voor het museum zijn ook online verkrijgbaar.

Bekijk ook dit prachtige houtsnijwerk, bestaande uit één boomstam.