Maaike Pfann stopte als kind al madeliefjes in haar mond, zoog de honing uit dovenetelbloemen en knabbelde op zuring-stokken. Het stadse leven en een loopbaan als grafisch ontwerper en fotograaf zorgden tijdelijk voor een andere focus. Sinds ze in Waterland woont in een huis met een tuin begon haar groene bloed weer te stromen, een opleiding kruidengeneeskunde en biologische landbouw wakkerden het vuur verder aan. Opmerkelijk vond ze het dat nu juist de onkruiden die ze in de groentetuin wegschoffelde, in de kruidengeneeskunde gebruikt worden als medicijn. Op Paradijsvogels Magazine schrijft ze over de verschillende (on)kruiden. Deze maand is de paardenbloem aan de beurt, inclusief een geheim recept voor 'honing' van paardenbloemen!
Van Pissenlit au lard tot salade voor de armen
Al een poosje zie ik hier en daar een geel bolletje in het veld. Maar nu het lekkere warme lenteweer op gang komt, lijkt het wel of de gele-bolletjes-fabriek is ontploft. Het ziet gewoon overal geel van de paardenbloemen! De bijen zijn blij met deze nectar-explosie, want verder zijn er nog niet zoveel bloemen om van te snoepen.
De meeste mensen kennen de paardenbloem alleen als lastig onkruid dat zich met z'n lange penwortel stevig in het gazonnetje nestelt. Maar in Frankrijk staat de 'pissenlit' zoals de plant daar heet, in de moestuin. ‘Pissenlit au lard’ is daar een delicatesse. In Nederland noemen oudere mensen het ook wel 'salade voor de armen'. Toch jammer dat we ons eigenlijk te goed voelen voor dit plantje. Ze is smaakvol en heeft zoveel te bieden!
Alles van de paardenbloem is eetbaar
Voor de mens is het een echte voorjaarsreiniger, deze Taraxacum officinale. Het 'officinale' betekent dat de plant al in de middeleeuwen gebruikt werd als geneeskrachtig kruid. Een officina is een ruimte in het klooster waar de monnik die zich bezig hield met geneeskunde zijn kruiden bereidde en bewaarde.
Paardenbloemen zijn rijk aan bitterstoffen. Alle plantendelen zijn eetbaar, maar wanneer je het blad oogst voor de bloei smaakt het minder bitter. Het blad werd aan het Franse hof ook wel gebleekt onder een klos. In het donker bleef het blad wit en smaakte dan nog minder bitter. Eerlijk gezegd vind ik de bittere smaak juist lekker...
De jonge bladeren snij je fijn door salade, volwassen bladeren verwerk je in een groene smoothie of in de roerbak. Ook de wortel is eetbaar, je kunt van de geroosterde wortel zelfs koffie maken. De paardebloem heeft daarnaast een ontgiftende werking, is goed voor lever en gal, werkt mild laxerend, zit vol met vitaminen en helpt tegen chronische pijnklachten, reuma, artritis en oog- en huidaandoeningen. Tot slot zit paardenbloem barstensvol vitaminen en mineralen: vitamine A, B, C en D, calcium, natrium, kalium, silicium ijzer, mangaan, zwavel, inuline, looistoffen...
Zelf doe ik de blaadjes van de -liefst nog niet bloeiende- plant door de smoothie. Samen met citroenmelisse, munt, brandnetel en duizendblad krijg je zo een heel lekker drankje dat de natuurlijke reiniging van je organen ondersteunt, en ook je bloed verrijkt. Het rauwe, jonge blad en wat gele bloemblaadjes geeft een fris bittere smaak aan de salade, een beetje zoals witlof. De jonge, nog gesloten knoppen, kun je inmaken als kappertjes. Heerlijk!
Honing van paardenbloemen: het geheime recept..
Toen ik stage liep bij ECOlonie stond er altijd paardenbloemhoning op tafel. Pas later begreep ik dat het eigenlijk geen honing was, maar een stroop van paardenbloemen en dus heel gemakkelijk zelf te maken:
- Doe vier handen vol paardenbloemen in een pan en overgiet deze met 1 liter koud water. Breng aan de kook, neem de pan van het vuur en laat dit een nacht staan. Je kunt de hele bloem gebruiken, inclusief de groene hals, maar wanneer je alleen de gele lintblaadjes gebruikt smaakt de honing nóg zoeter.
- Giet de massa de volgende dag door een zeef, laat alles uitlekken en pers de bloemen goed uit.
- Voeg een kilo ruwe rietsuiker en een halve citroen in schijfjes toe (indien bespoten, dan zonder schil). Roer alles goed door elkaar.
- Zet de pan zonder deksel op het vuur, gebruik de laagste vlam. Laat het water verdampen zonder te koken. Goed blijven roeren en opletten, want stroop brandt makkelijk aan. Laat af en toe een druppel in een glas koud water vallen om te proeven of de stroop al dik genoeg is.
- Héérlijk op boterham, pannenkoek, in de yoghurt of een toetje.
PS: Paardenbloemen zijn ook een uitstekend paardenmiddel tegen puistjes. Beetje wit sap erop en de volgende dag is-ie als sneeuw voor de zon verdwenen.
Je kunt de hele bloem gebruiken, inclusief de groene hals, maar wanneer je alleen de gele lintblaadjes gebruikt smaakt de honing nóg zoeter.
Over de auteur
