Wie kent hem niet? Bioloog, gevierd en bekroond schrijver, de vrouw Maartje, muziekkenner en liefhebber van Mozart en Bach en tuinier uit het tv-programma Maartens Moestuin ... Maarten ’t Hart.
Anno 2015 komt Maarten 't Hart eindelijk met het boek over zijn moeder Magdalena en herbeleven we zijn jeugd als opgroeiende jongen in Maassluis met hem mee. 't Harts familie is al veel vaker onderwerp geweest in zijn romans, maar nooit zo hilarisch, met zoveel humor beschreven, ondanks het zware onderwerp en de zwaarmoedige inslag van Magdalena.
Meccanodoos
De Proloog zet de toon voor het hele boek: het begint met het verhaal over 't Harts grootvader van moederszijde die hem een groot cadeau geeft voor zijn achtste verjaardag, een meccanodoos. 'Ik ga hem openmaken, ik wil ermee spelen,' zegt Maarten verrukt. Waarop zijn moeder antwoordt: 'ben je helemaal betoeterd geworden? Zo'n duur cadeau. Blijf af. Niks hoor ik zet hem weg’. Om het vervolgens nooit meer te voorschijn te halen uit angst dat er iets kapot zal gaan.
[quote text_size="medium"]
"Het leven in benauwde gezinnen, de armoede van arbeiders en tuindersknechten, over benepen gelovigen, kerkgangers, ouderlingen en kerkscheidingen, hypocrisie, de eerste supermarkt en het eerste ritje in een luxewagen"
[/quote]
Zo schetst Maarten ‘t Hart een hilarische christelijke wereld, realistisch en herkenbaar voor al die kinderen van toen, opgegroeid in de vijftiger jaren in vergelijkbare gereformeerde gezinnen in kleine gemeenschappen als Rozenburg, Poeldijk, Maassluis en Maasland. Een tijd die zo goed als verdwenen lijkt, maar die weer springlevend wordt onder de pen van 't Hart.
Beeldende en heel gedetailleerde beschrijvingen volgen over het leven in benauwde gezinnen, de armoede van arbeiders en tuindersknechten, over benepen gelovigen, kerkgangers, ouderlingen en kerkscheidingen, hypocrisie, over de eerste supermarkt, het eerste ritje in een luxewagen, en dat alles hilarisch en met onuitputtelijke humor beschreven.
Zijn moeder blijkt een vrouw met een grote fantasie, paranoia, vol ziekelijke angsten, seksuele jaloezie, wanen. Overal zette ze een domper op, ze verzette zich tegen de nieuwe tijd, tegen alles wat anders was dan wat zij in haar jeugd had meegemaakt. Ze bekeek alles via de omweg van het geloof!
Afrekening
Toch is het niet ’t Harts bedoeling om een biografie van zijn moeder te schrijven, maar om meer begrip van zichzelf krijgen, wat vormde hem tot wie hij nu geworden is. En het geloof was nou net niks voor de onderzoekende geest van de middelbare scholier Maarten; met het in twijfel trekken van het verhaal over de Ark van Noach en Jona in de walvis, zette hij zijn eerste schreden op weg naar bevrijding.
[quote text_size="medium"]
"Voor 't Hart geen eeuwig leven na de dood, maar wel een mooie visie op de zin van het leven vóór de dood"
[/quote]
Na de dood van zijn moeder zet Maarten 't Hart een definitieve streep onder zijn gereformeerde jeugd en de christelijke kerk. 'Mijn moeder was dood, morsdood en ze leek oneindig ver weg, voorgoed en definitief onbereikbaar'. Als kind al zocht hij naar antwoorden op zijn geloofstwijfels, als volwassene deelt hij een laatste sneer uit door een persoonlijke toelichting te geven op de apostolische geloofsbelijdenis en het onze vader.
Tot in eeuwigheid, amen? Nee, voor 't Hart geen eeuwig leven na de dood, maar wel een mooie visie op de zin van het leven vóór de dood: ‘af en toe een enkele minuut je graf uit om naar Bach te luisteren, dat zou mij desondanks bevallen. De Mattheus-Passion lijkt me veel gevraagd, het Air uit de Derde Suite volstaat’.
En zo vertolkt Maarten ’t Hart de gevoelens van vele 60plussers die ooit in een ver verleden ook afstand namen van hun geloof. Wellicht hebben zij net als Maarten inmiddels iets van de schoonheid en de troost voor het bestaan gevonden hebben in de beleving van kunst, de natuur of ....?
Meteen lezen? Bestel het boek hier.
Magdalena; door Maarten 't Hart, Singel Uitgeverijen, februari 2015.
[hr]
In het Biografie panel brengen lezende Paradijsvogels hun favoriete biografieën onder de aandacht. Ze lichten een tipje van de sluier op over de persoon achter de poëet, kunstenaar of filosoof, en vertellen u waarom u dit boek écht niet kunt laten liggen. Deze bijdrage is geschreven door Heleen Hebly: boekenfan die al 45 jaar in een bibliotheek werkt en zo van haar hobby haar werk maakte. Ze laat u graag meegenieten van biografieën over het leven van onafhankelijke en creatieve geesten, die inspireren om te leven met passie en aandacht.
[hr]
Over de auteur
