Krijg grip op je faalangst

Hele nachten liggen te piekeren over een examen, een black-out krijgen tijdens een belangrijke presentatie of beginnen te zweten alleen al aan de gedachten van deze presentatie. Veel mensen hebben last van faalangst en zullen deze voorbeelden goed herkennen. Faalangst kan je hele leven negatief beïnvloeden en het kan dan ook een grote impact op je hebben. Vaak komt het van jongs af aan al voor, maar veel mensen ontwikkelen het ook pas op latere leeftijd. Faalangst kan verschillende oorzaken hebben en het is dan ook belangrijk om hier achter te komen. Maar gelukkig kan je ook je faalangst overwinnen. Dit kost tijd en is niet voor iedereen een makkelijk traject. Je zult je angsten moeten overwinnen om de faalangst de baas te worden. Maar ook jij kan grip krijgen op je faalangst. Wij hopen dat deze blog zal bijdragen om je angsten aan te pakken en deze vervelende angst niet langer je leven te laten beïnvloeden.

Wat is faalangst en hoe herken je het?

Als je last hebt van faalangst dan ben je altijd bang dat iets niet gaat lukken. Een presentatie bijvoorbeeld, een taak of een examen. Al dagen van te voren kunnen mensen wakker liggen van de gedachten aan de presentatie. Ze zijn bang iets verkeerd te zeggen, te gaan blozen of te gaan stotteren. Of ze zijn bang dat mensen negatief over ze zullen denken. Je bent voortdurend bang om niet aan de verwachtingen van anderen te kunnen voldoen. Wat die verwachtingen dan zijn, dat weten de meeste mensen niet eens. Alleen dat de verwachtingen van andere mensen torenhoog zijn en dat jij daar nooit aan kunt voldoen. Terwijl je collega’s of vrienden dit altijd makkelijk af gaat. Met andere woorden: mensen met faalangst zijn bang om te falen. Wat faalangst nog sterker maakt en moeilijker om te overwinnen, is dat bij faalangst altijd sprake is van een vicieuze cirkel. Doordat je ooit (dit kan zelfs twintig jaar geleden zijn geweest) je tekst vergat tijdens een presentatie, blijf je die angst van toen alsmaar opnieuw beleven. Iedere keer dat je nu een presentatie moet geven, komt de angst van toen weer omhoog. En alsmaar opnieuw heeft hij je in zijn greep. Deze vicieuze cirkel zorgt er voor dat de angst altijd aanwezig is. En dat helpt natuurlijk niet bij de volgende presentatie. Hoe dichterbij de dag van de presentatie komt, hoe meer je gaat piekeren. Je kunt nachtenlang wakker liggen en alle mogelijke scenario’s in je hoofd doornemen. Als het moment van de presentatie nadert dan voel je je hartslag verhogen, je begint te trillen en/of te zweten, de zenuwen in je buik zijn niet meer in bedwang te houden en je stem begint misschien wel te trillen. Je bent bang dat mensen dit zien en daardoor begin je nog te blozen ook. Herken je dit bij jezelf of bij je kind? Dan is de kans groot dat faalangst hier een rol speelt.

Waar komt faalangst vandaan?

Zojuist gaven we als voorbeeld een presentatie die ooit misging als een oorzaak van faalangst. Maar ook als presentaties en examens altijd vlekkeloos zijn verlopen, kan je er angst voor hebben. Denk ook maar eens aan je rijexamen. Dit heb je misschien wel nooit eerder gedaan en toch ben je er bang voor. Want faalangst is eigenlijk niets anders dan irreële gedachten. Niets meer, niets minder. Misschien zij we nu wat hard, maar dit is juist het eerste dat je zou moeten leren wanneer je je faalangst wilt overwinnen. Je negatieve gedachten laten je overheersen en nemen je over. Ze drukken andere gedachten weg en laten je afdwalen. Maar voor we zelf afdwalen, zo meteen ga we namelijk kijken wat je het beste kunt doen tegen faalangst, zullen we even terugkomen op het onderwerp van deze alinea: waar komt faalangst vandaan? Faalangst lijkt steeds vaker voor te komen. En dat komt door de steeds grotere wordende prestatiedruk die veel mensen iedere dag voelen. De een is hier gevoeliger voor dan een ander. Als jij op je dertigste nog geen partner hebt terwijl al je vrienden al gesetteld zijn of als je jongere zusje een topsalaris verdiend en jij zit nog in de laagste schaal. Of de meeste van je collega’s zijn al met vervroegd pensioen en jij zult door moeten blijven werken tot je 67^e. Dit zijn een paar voorbeelden van prestatiedruk die veel mensen in het dagelijkse leven tegen komen. Het lijken misschien kleine dingen, maar vaak tellen ze zwaar. Want waarom lukt het jou niet om een partner te vinden? En wat heb jij verkeerd gedaan dat jij nog jaren moet doorwerken om met pensioen te kunnen? Maar ook perfectionisme kan een grote rol spelen. Perfectionisme en faalangst gaan dan ook vaak hand in hand. De dingen die je doet moeten perfect zijn, anders heb je gefaald. Met minder dan perfect neem je dan ook geen genoegen. Je mag van jezelf geen fouten maken en dat maakt de druk torenhoog. En wat gebeurt er dan? Juist, je gaat fouten maken. Als laatste oorzaak kan een laag zelfbeeld meespelen. Dit komt het vaakste voor bij mensen die in hun kindertijd gepest zijn. Als je als kind vroeger werd uitgelachen door je klasgenoten als je een fout antwoord gaf of als zij je altijd negeerden, dan is de kans op faalangst (op latere leeftijd) ook groter. Het is belangrijk om samen met een psycholoog te kijken wat bij jou de oorzaak van je faalangst is. Pas daarna kunnen jullie samen de eerste stap zetten in de overwinning.

Wat te doen tegen faalangst

Gelukkig is faalangst te overwinnen en hoef je er niet de rest van je leven last van te hebben. Maar de eerste stap op weg naar deze overwinning, is misschien wel de moeilijkste. Je zult controle moeten krijgen over je negatieve gedachten. Het is heel moeilijk om dit helemaal zelf te doen. Daarom raden we je aan je faalangst te bespreken met je huisarts. Deze kan je eventueel doorsturen naar een psycholoog gespecialiseerd in faalangst. Dit is absoluut niks om je voor te schamen. Veel mensen heeft dit al geholpen en zijn van hun faalangst af. Is dit nog een stap te ver voor je? Dat begrijpen we helemaal. Begin daarom al zelf met kleine stapjes. Iedere keer als je merkt dat je begint met piekeren, zul je jezelf moeten dwingen om aan iets anders te denken. Mediteren is hier een goede oplossing voor en het helpt je om je gedachten te verzetten. Als je dit nog nooit gedaan hebt, is dit een goed moment om het eens te proberen. Ook ontspanning is erg belangrijk. Doe regelmatig iets dat je leuk vindt en waarbij je gedachten niet afdwalen. Sport is hier een goed voorbeeld van. Probeer maar eens aan je rijexamen te denken als je een spannend potje tennis aan het spelen bent. Hardlopen is ook voor veel mensen een goede manier om de gedachten te verzetten. Voel je je angst opkomen? Let dan op je ademhaling. Deze is gaan versnellen en komt niet meer vanuit je buik. Ga diep ademhalen en let hier goed op. Laat je schouders hangen en zorg dat er geen spanning op staat. Makkelijker gezegd dan gedaan, maar probeer hier echt op te letten. En als je de presentatie hebt gegeven (ook als je een fout hebt gemaakt) beloon dan jezelf! Het gewoon doen van de presentatie is al een beloning waard en daar mag zeker iets tegenover staan. Het is ook aan te raden je faalangst bespreekbaar te maken in je omgeving. Neem mensen in vertrouwen. Heb je bijvoorbeeld binnenkort je rijexamen? Kaart je faalangst aan bij je rijschool. Driving School Leiden heeft bijvoorbeeld speciale rijlessen voor mensen met faalangst. Ook het examen kan aangepast worden. Maar ook andere rijscholen bieden dit vaak aan. Dus zorg dat je er niet alleen voor staat en neem iemand in vertrouwen. Als je het maar niet zelf onder controle krijgt, dan willen we je nogmaals op het hart drukken om je huisarts te raadplegen. Samen gaan jullie dan de strijd aan tegen je faalangst. Je hoeft niet langer bang te zijn. Je kan het! Wij geloven in je.