Allerlei uiteenlopende vormen om kleintjes (en tieners) op te vangen, zoals dagopvang, buitenschoolse opvang en peuterspeelzalen bijvoorbeeld, noemen we kinderopvang. Wanneer je als ouder zijnde allerlei verplichtingen hebt, kan het fijn en geruststellend zijn om je kleintje naar een opvang te brengen. Er is per slot van rekening niets zo frustrerend als vanuit huis werken of studeren terwijl je ziet dat je woonkamer verbouwd wordt. Bovendien staat veiligheid van je kindje voorop. Kinderopvang is in Nederland dan ook een veelgebruikte tijdelijke oplossing voor de combinatie werk en kindjes. Tevens kunnen we spreken van (veelal) goed georganiseerde en gestructureerde voorzieningen.
Welke verschillende vormen van kinderopvang zijn er?
In welke leeftijd je kinderen zich bevinden speelt een grote rol bij het kiezen van de juiste vorm van opvang. Daarnaast spelen factoren zoals de tijden waarop het kind opgevangen moet worden een rol. Eigenlijk zou je opvang kunnen onderverdelen in twee soorten, namelijk de informele opvang en de formele opvang. Bij informele kinderopvang gaat het om kennissen, vrienden, familie of een nanny bijvoorbeeld die de kleintjes opvangt. Deze vorm van kinderopvang is erg informeel, aangezien er geen sprake is van personeel met werktijden of een bedrijf met openingstijden. Alles is behoorlijk flexibel en het is belangrijk dat je goede afspraken overeenkomt met degene die je kindje tijdelijk opvangt. Zo kun jij met een gerustgesteld gevoel je verplichtingen nakomen. Formele vormen van kinderopvang zijn onder andere gastouderopvang, tieneropvang en voorschoolse opvang. Het gaat hierbij vaak om een bedrijf dat veelal tijdens kantooruren en op werkdagen geopend is.
De min- en pluspunten van zowel formele als informele opvang
Het fijnste aan de informele vorm van kinderopvang is toch wel het feit dat je de oppas vaak al kent. Ook is deze vorm van opvang veel flexibeler en maak je makkelijker allerlei afspraken met elkaar. Er is bovendien meer aandacht voor je kindje, omdat er nu geen sprake is van een groep kinderen die allemaal aandacht nodig hebben. Bedrijven hanteren hogere tarieven, dus ook financieel scheelt het als je je kindjes naar een informele opvang brengt. Zorg natuurlijk wel dat je onderhandelt over het tarief. Hier tegenover staan echter wel wat minpunten. Ten eerste krijg je als ouders geen kinderopvangtoeslag. Dit is een tegemoetkoming in de kosten die je maakt wanneer je kindje naar een geregistreerde opvang gaat. Deze toeslag is natuurlijk erg prettig, aangezien kinderopvang niet bepaald goedkoop is. Ten tweede is het vaak zo dat je kleintje alleen wordt opgevangen, waardoor hij of zij geen kans heeft om met leeftijdsgenootjes te spelen. Spelen met vriendjes en vriendinnetjes is zeer bevorderlijk voor de ontwikkeling van je kind en dus wenselijk. Tot slot is er geen sprake van toezicht als je kind zich op een informele opvanglocatie bevindt. Zo kun je niet achterhalen of de kwaliteit van de opvang goed is. Natuurlijk is het (hopelijk) een ander verhaal wanneer je eigen ouders oppassen. Het is hoe dan ook belangrijk om de voor- en nadelen zorgvuldig af te wegen als je de keuze maakt om kinderopvang te regelen.
Horizontale en verticale groepsindeling bij formele kinderopvang
Kinderen die opgevangen worden bij een formele kinderopvang kunnen volop spelen, activiteiten ondernemen en rusten. En dit alles met veel leeftijdsgenootjes om zich heen. De formele kinderopvang kent twee indelingen: de zogenaamde horizontale en verticale groepsindeling. De horizontale indeling komt tot stand door groepen te maken op basis van leeftijden. Zo zitten kindjes van dezelfde leeftijd bij elkaar in een groepje. Het voordeel hiervan is dat de oudere kindjes op deze manier geen overwicht (zowel fysiek als mentaal) kunnen hebben op de jongere kindjes. Bovendien kunnen er activiteiten worden aangeboden die bij de leeftijd van de groep passen en dit is moeilijker als de leeftijden sterk uiteenlopen. Bij een verticale groepsindeling stop je kleintjes van allerlei leeftijden juist in één groep. Dit heeft als voordeel dat de kindjes langer bij elkaar in een groep zullen blijven, aangezien het toch niet uitmaakt hoe oud ze zijn. De kleintjes kunnen zo veel leren van de oudere kindjes. Bovendien worden broertjes en zusjes niet gescheiden. Zo heeft een kind toch sneller dat vertrouwde gevoel. Een belangrijk minpunt van verticale groepsindeling is dat kinderen niet in een groep zitten met leeftijdsgenoten. Je zou je kunnen afvragen of dit bevorderlijk is voor de groei en ontwikkeling van een kind. Een kind heeft immers uitdagingen en prikkels nodig (niet te veel uiteraard).
Een doelgroep die behoorlijk kwetsbaar is
De kleintjes zijn een kwetsbare groep in onze samenleving. De overheid stelt dan ook eisen aan de kinderopvang. Deze eisen hebben onder andere te maken met de deskundigheid van medewerkers, het aantal medewerkers per groep kinderen en de veiligheid van de opvanglocatie. De GGD gaat over de controle van de kwaliteitseisen. Toch wel één van de belangrijkste regels van dit beleid is het zogeheten vier-ogenprincipe. Dit houdt in dat er te allen tijde twee medewerkers zijn voor één groep kindjes. Zo zien, horen en controleren de medewerkers elkaar. Dit voorkomt eventueel misbruik of mishandeling van kindjes. Als ouder zijnde wil je natuurlijk dat je kind veilig is, tot rust kan komen, veel kan spelen en van alles leert.
De opkomst van informele kinderopvang
De laatste jaren wordt informele opvang steeds populairder. Ouders snakken naar meer flexibiliteit in allerlei opzichten. Zo zijn ruime openingstijden fijn, evenals flexibele tarieven. Verschillende apps en de onlinewereld spelen hierbij een grote rol. Met één klik op de knop krijgen we immers heel veel voor elkaar. De mogelijkheden voor kinderopvang zijn dus zeer divers, echter is het van belang om voor een constructie te kiezen die echt goed aansluit bij jouw gezinsleven in combinatie met werk. Uiteindelijk verdient elk kind een stabiele, warme en veilige omgeving waarin hij of zij zichzelf kan ontplooien.