Cuba is een land met gebruiksaanwijzing. Het swingt in de chaotische steden, kent een serene rust in de natuur en alles daar tussenin. Het is een land van tegenstellingen: even een binnenlandse vlucht voor een zakelijke afspraak is heel normaal (zij het in een antiek toestel van dubieuze makelij), evenals dat de meeste mensen elke dag een paar uur naar hun werk moeten liften. Waar op het centrale plein van Havana her en der moderne koffietenten opduiken, maar de populaire boekenmarkt alleen een collectie over het socialisme herbergt.
Deze plekken op Cuba zetten je aan het denken. Veranderen soms ook je blik op de wereld of je eigen leven; een gemiddelde cursus loslaten-en-leven-in-het-nu is er niets bij! We zetten een aantal herkenbare ervaringen op een rij voor iedereen die er al eens geweest is, en inspiratie voor degenen die nog willen gaan.
1. De ochtend met al je zintuigen zien ontwaken op een dak van Havana
Havana is een grote, chaotische en vrolijke metropool. Aankomsthaven comme openluchtmuseum. Hier zie je goed dat Cuba als bestemming heel ongeregeld is: iedereen gebruikt hetzelfde wegdek, straatnamen hebben totaal geen logica en winkels gaan op de meest bijzondere tijden open. Of dicht.
En dan heb je de ochtend. Bovenop het dak van je hotel. Je kijkt uit over de prachtige, vervallen daken van authentieke gebouwen. Een verkoelend windje. En: totale stilte zo aan het begin van de dag. Het magische moment duurt maar even, in de verte klinkt de eerste auto, een gesprek komt op gang drie verdiepingen onder je en de luiken van de huizen gaan open. Of je na afloop van je reis Cuba het geweldig vond of niet - dit moment blijft je gegarandeerd bij.
Links: de Malecón scheidt de stad van de zee, hier trekt het leven van Havana de hele dag aan je voorbij. Rechts: uitzicht over de daken van Havana.
2. Wanneer je de belofte van de avond voelt op de Malecón
De 7 kilometer lange Malecón in Havana is door menig zanger bezongen. Niet verwonderlijk: het is een afspiegeling van het leven in al haar facetten: de beste inspiratie die je als artiest kunt bedenken. Muziek schalt, familie omhelst elkaar, kinderen zitten elkaar achterna, iemand vangt een visje.
Hoe toeristisch Cuba ook gaat worden, dit is en blijft het pure Cuba. Vooral bij zonsondergang: dan ontstaat er chaos op de weg, mensen gaan de was ophangen, het stoepje van het restaurant wordt nog even geveegd, kleedjes op de tafel. De lucht is zwanger van de belofte van de avond. Iedere dag opnieuw.
3. De boeren in de Viñalesvallei die iedere dag, hun hele leven hetzelfde werk doen
Links: uitzicht over de Viñalesvallei. Rechts: een Casa Particular (slapen bij mensen thuis)
In de Viñalesvallei wordt de tabak geoogst voor de sigarenexport. Maar dat het ook een natuurgebied is, is minder bekend. In de vallei kun je logeren bij de Cubanen thuis in de zgn. Casas Particulares. Vanaf de heuvels kijk je uit over de plantages, en op de heuvels zelf: mojotes genoemd. Bijzonder is dat dit natuurverschijnsel slechts op één andere plek op aarde voorkomt: in de oceaan (!) bij Azië. Je zit hier dus feitelijk op de bodem van de zee.
’s Ochtends bewerken de boeren in de schaduw van de mojotes het land. Geen tractoren of grote machines, slechts paarden en karren trekken over de tabaksakkers. Dag in, dag uit werken de mensen hier met hun handen. Al hun hele leven lang. Toch zijn ze gelukkig en tevreden. Iets om over na te denken.
4. Hoe het compleet normaal is dat de kok ter plekke een visje voor je vangt - omdat de rest van zijn kaart op is
Het kleurrijke en gezellige Trinidad.
Trinidad: een plek om alleen al voor de niet-meer-functionerende-oldtimers langs de weg te bezoeken. Het is vrij toeristisch, maar daardoor komen de mensen veel in aanraking met andere delen van de wereld en durven ze ook meer te vertellen over hoe ze hun eigen leven nu écht ervaren. En hoewel vele reizigers deze plaats inmiddels passeerden is het echte Cuba in alles aanwezig.
Zo ook in menukaart die op het eerste gezicht uitgebreid oogt. Totdat de kok vertelt dat er niks is, maar hij wel graag een vis voor je vangt. Of een kokosnoot uit de boom haalt. Waar je in Nederland voor minder om de manager hebt gevraagd, accepteer je het hier direct. En wacht je geduldig tot de kokosnoot zijn weg naar beneden vindt.
Wat een rust.
5. Hoe makkelijk je je geplande leven los kan laten op het plein in Santiago de Cuba
Het moge duidelijk zijn: op Cuba is de kans groot dat je een ander mens wordt. In Santiago de Cuba (in het oosten), bevind je je in de muziekhoofdstad van Cuba. Het is er één grote rommel. Toerisme leeft hier veel minder. Overal zie je old-timers waar grote rookwolken uitkomen. Niks is gerenoveerd. Het enige wat je dan ook hoeft te doen is op een pleintje te gaan zitten en te wachten op wat het leven je brengt.
Een spontaan concert, een stuk kaas van een verkoper die toevallig langskomt, de vreugde van spelende kinderen, een potje domino. Niks strakke planning en een georganiseerde dag. Gewoon genieten van de spontaniteit van het moment.
6. Wanneer je ervaart dat echte luxe eigenlijk bestaat uit pure eenvoud
In Barracoa vind je geen luxe, wel schitterende natuur en pure eenvoud.
Toen Columbus aanmeerde in Barracoa vond hij het de mooiste plek die hij ooit had gezien. Anno 2016 is het een uit de hand gelopen vissersdorp met stranden, mooie fietsroutes en vooral heel veel groen. Hier aankomen voelt als een trofee van rust na de chaos van de steden, lekke banden (onvermijdelijk) en tien keer verkeerd rijden (idem dito).
Hier is niks. Geen koffietent, geen echte restaurants. Maar het is een plek waarvan velen achteraf zeggen 'ik had hier nog twee weken kunnen blijven'.
7. Omdat je de revolutie alleen maar kunt voelen, en niet kunt fotograferen
Het mausoleum van Che Guevara, een Cubaans pelgrimsoord bij uitstek.
Santa Clara is een bedevaartsoord voor de locals: hier staat het mausoleum van Che Guevara. Bijzonder is hoe anders de gemiddelde toerist deze plek ervaart dan de Cubaan. De eerste maakt een foto van het plein, bekijkt het mausoleum dat niet spectaculair oogt, en vervolgt zijn weg.
Een Cubaan leeft voor het moment in het mausoleum - waar je geen foto's mag maken en waardoor er verhalen van mythische proporties ontstaan over de geest van Che die je voelt als je binnen bent. Dat gevoel is ook het belangrijkste waar het om gaat, en daar moet je waarschijnlijk gewoon Cubaanse roots voor hebben. Voor de rest is er de foto van het plein.
Meer informatie over reizen naar Cuba?
De reisspecialisten van Tenzing Travel (voorheen Kuoni) creëren een unieke reiservaring. Tenzing Travel biedt diverse reizen naar Cuba aan, van uitgebreide autoreizen waar je iedere dag kunt bepalen waar de wind je heen brengt, tot reizen die je langs de meest prachtige highlights voeren. Logeer bij de Cubanen thuis in een Casa Particular, of ga terug in de tijd in Hotel Saratoga of andere bijzondere oude hotels.
Reislustig geworden? Vraag hier de gratis brochure aan!
Over de auteur
