Veel planten en bloemen bloeien vooral op in het voorjaar en de zomer en zien er in de winter, maar kaal uit. De Helleborus, ofwel kerstroos, lenteroos, wrangwortel of nieskruid, is een plant die juist in de wintermaanden heel lang bloeit. De namen nieskruid hebben de planten vanwege dat ze als medicijn dienden vroeger. De Grieken bijvoorbeeld gebruikte het kruid tijdens een epilepsieaanval of bij krankzinnigheid. Dit deden ze door de giftige delen zoals de wortel te laten drogen en tot poeder te vermalen. Dit poeder werd vervolgens opgesnoven waardoor je flink moest niezen. Daarom nieskruid. Vroeger zijn hier ook mensen aan dood gegaan door een overdosis te nemen. De plant heeft groene bladeren en witte bloemen, waardoor je tuin er ook in de winter mooi uitziet. Je hebt heel veel verschillende soorten Helleborus, waarvan de meesten uit de Balkan komen. Daarnaast heb je soorten uit Corsica, Sardinië, Balearen en een paar uit Azië. Het zijn planten die ook in de lente bloeien en hebben erg grote vlees achtige wortels.
Foto door tuinflora.com
Verschillende soorten
Van de plant helleborus bestaan veel verschillende soorten. Deze soorten zijn de onderscheiden in zes verschillende groepen. Deze groepen zijn de helleboris niger, helleborus orientalis, hybridus ashwood double, helleborus hybrideus, de foetidus en de sternii. Deze planten lijken allemaal erg op elkaar, maar verschillen toch net weer iets.
Helleborus niger
Er zijn ontzettend veel verschillende soorten, waarvan de Helleborus niger, ofwel de kerstroos, de bekendste is. Dit soort komt oorspronkelijk uit kalkrijke berggebieden met naaldbossen, zoals de Oostelijke Alpen. De kerstroos heeft leerachtig donkergroen blad met witte bloemen. De bloemen verkleuren in een later stadium naar roze tot groen. De plant wordt ongeveer tussen de 20 en 30 centimeter groot en de bloemen zijn tussen de vier en acht centimeter. Dit soort bloeit van januari tot en met april. De plant kan het beste in humusrijke grond op een plek met schaduw en zon geplant worden. De jonge knoppen, wortels en bladeren van de Helleborus niger zijn erg populair bij slakken, waardoor je ze goed moet beschermen.
Helleborus orientalis
De Helleborus orientalis, oftewel nieskruid, is een soort met donkergroene bladeren en allerlei soorten kleuren bloemen. Je hebt ze in blauw, groen, geel, paars, rood, oranje, roze en wit. Sommige van deze planten hebben ook meerdere kleuren. De plant groeit in bossig, humusrijk kalkgrond, waardoor je op zoek moet naar een plek in de tuin waar de Helleborus orientalis half in de schaduw en half in de zon staat en de grond humusrijk is. De bloemen bloeien van februari tot en met april. De plant kan ongeveer veertig centimeter groot worden. Voor het beste resultaat kan je het beste vijf planten per vierkante meter plaatsen.
Hybridus ashwood double
Deze helleborus vinden de meeste mensen de mooiste die er is. De plant wordt dan ook gezien als de mooiste van de zes soorten die er zijn. Ze hebben een uitstekende kleur die goed behouden wordt. De plant oogt mooiheid, maar ook drama tegelijkertijd. Dit komt door de donkere paarse kleur die de bloem heeft. Deze bloemen worden door middel van een zaad gekweekt en kan daarom weleens verschillend in kleur zijn.
Helleborus hybrideus
Deze helleborus is een nakomeling van alle andere soorten helleborus planten/bloemen. Het is net als de andere een plant die bloeit zowel in de zomer als in de winter. De kleuren die het meest en het vaakst voor komen zijn de donkere kleuren. Ze bezitten daarnaast over een dubbelen bloem. Het zijn kruisingen tussen twee soorten met de helleborus als een soort. Ze kunnen ook abrikoos van kleur in het begin zijn, maar vaak verkleuren ze dan nog.
Helleborus foetidus
Deze plantsoort van de helleborus is een stinkende plant. Niemand vindt deze echter lekker ruiken. De geur komt vooral vrij wanneer een blad breekt of er beschadiging aan de plant optreed. Ze zijn zaadvast en leven maar een paar jaren. De plant heeft een groot gebied dat verspreid.
Helleborus sternii
Deze helleborus is een kruising tussen de helleboris argutifolius en de helleborus Lividus. De krusing heeft een wit met groene bloemen en roze bloemen. Het is een geliefde keus voor veel liefhebbers van de helleborus. De zachtroze bloem met wat groen/wit en de ruwe grote bladeren passen mooi in elke tuin.
Foto door groenvanbijons.be
Verzorging van de Helleborus
Het beste kan je de Helleborus in november in de tuin planten, waarbij je de Helleborus niger overal kan planten en de Helleborus orientalis het beste half in de schaduw en half in de zon neer kan zetten. Zorg voor humusrijke grond met kalk en voorzie de planten jaarlijks van extra voeding. Als je de Helleborus in pot koopt dan kan je ze beter eerst in de woonkamer neerzetten en later buiten in de tuin planten. Voorzie de hoge vaste planten in het voorjaar van plantensteunen en geef meststof. Als je langere bladplanten hebt die omvallen dan kan je ze het beste voor 21 juni voor de helft afknippen. Na de bloei in juni kan je veel soorten terugknippen voor een tweede bloei. Ook het geven van meststof is op dat moment weer vereist. Uitgebloeide vaste planten kan je het beste na de winter afknippen. Verder zijn de planten gevoelig voor bladvlekkenziekte, die vooral in het najaar opkomt. De ziekte kan je voorkomen door in het najaar oud blad weg te halen. Zo is de kans kleiner dat het nieuwe blad geïnfecteerd raakt met de ziekte. Ook zorgt het voor ruimte voor de bloemen.
Helleborus snoeien
Een helleborus is een plant, maar deze plant bezit bloemen. Het snoeien van deze planten is ook niet nodig en gaat ook niet bij deze plant. Je zult hiermee de plant alleen maar beschadigen. Wat je wel kunt doen is de beschadigde en de wat minder mooie bloemen en bladeren af te knippen. Ook kan de plant in de periode eind januari-begin februari tot de grond afgeknipt. Tijdens de koude en vorstige dagen zul je hiermee moeten wachten. Knip ook pas echt de bladeren weg die uitgebloeid zijn. Meestal is er dan al een nieuw blad te zien.
Helleborus bloeitijd
De bloeitijd van de helleborus is voor een plant met bloemen erg lang. Ze bloeien namelijk van januari tot aan april. In de wintermaanden is die nog goed groen en mooi voor in de tuin. Door de lange bloeitijd en ook de bloei in de winterperiode nog dient de plant ook als voedsel voor de insecten. Het is dus belangrijk dat je als verzorger hier goed op let. Dit kan namelijk de plant beschadigen.
Meer artikels over planten? Bekijk dan zeker ons artikel over de Rhododendron eens!
Over de auteur
