De wetenschappelijke reden achter onze liefde voor de herfst

Veel mensen hebben een innige band met de lente en de zomer: het aantal zonuren en warme temperaturen (hoewel, in Nederland is dat altijd nog maar de vraag) dragen hier het meeste aan bij. Toch zijn er ook velen die juist (of ook) van de herfst houden helemaal opleven zodra de bladeren aan de bomen gaan kleuren en het tijd is voor de overgang van buiten naar binnen, warme thee, de aanloop naar het einde van het jaar en de feestdagen.

Volgens Kathryn Lively, professor sociologie aan het Dartmour College is dit gevoel al van jongs af aan ingeprent: "We worden vanaf jonge leeftijd al geconditioneerd dat de herfst allerlei spannende dingen voortbrengt", vertelt ze aan de Huffington Post. "Als kind leren we om de herfst te asscoieren met een nieuw schooljaar, nieuwe schriften en het weerzien met vrienden na de zomer. Voor de meeste mensen leverde dit positieve gevoelens op, waar we ver na onze schooltijd nog steeds op terugvallen zodra de herfst zich aankondigt."

Mijlpaal

Hoewel de wetenschappelijke verklaring wat dunnetjes aandoet, is toch interessant om stil te staan bij de dingen die gedurende je hele leven 'de herfst' hebben vormgegeven. Doordat het begin van de herfst zo duidelijk gemarkeerd wordt als nieuwe start is het voor sommige mensen een soort mijlpaal geworden. Onderzoekers die het verband bestuderen tussen tijd en motivatie komen tot de conclusie dat de seizoenen hierin van groter belang zijn dan je zou denken.

We worden vanaf jonge leeftijd al geconditioneerd dat de herfst allerlei spannende dingen voortbrengt

"Net zoals een fysieke mijlpaal ons helpt om de ruimte om ons heen te structureren, zo helpen mijlpalen in de tijd (denk aan verjaardagen en andere belangrijke data) ons om onze perceptie van tijd te structureren", zo schrijven de onderzoekers in het Journal of Personality and Social Psychology. 

Flanellen shirts

"Veel mensen ervaren de herfst ook als een fijne, warme tijd", zegt Lively. "Wanneer we ergens wonen waar de seizoenen sterk van elkaar verschillen is de herfst de tijd dat we onze flanellen shirts weer in de kast hangen, de dikkere deken erbij pakken en de zomerse salades en ijsjes weer even vaarwel zeggen." Tegelijkertijd benoemt ze ook dat het belangrijk is te onderkennen dat voor sommige mensen de kortere dagen en koudere maanden juist de grondslag kunnen zijn voor neerslachtigheid.

"Vanuit een sociologisch oogpunt zijn onze emoties onlosmakelijk verbonden met de betekenis die we geven aan onszelf, anderen om ons heen, gebeurtenissen en tijden van het jaar." Met andere woorden: doordat we het aanbreken van een nieuw schooljaar, het vieren van Sinterklaas, Kerst en Oud en Nieuw en dergelijke gebeurtenissen hebben beleefd met mensen die ons dierbaar zijn hebben onze hersenen een beeld geconstrueerd wat elk jaar opnieuw wordt opgeroepen.

Hersenen

Dat geldt natuurlijk ook voor mensen die de feestdagen een crime vinden, niet uit hun bed kunnen komen omdat het donker is en neerslachtig worden van de korte dagen. Maar voor de mensen die juist een gevoel van blijdschap ervaren als de bladeren van de bomen vallen, en tegen alle reacties in (hè, wat een vies weer) juist genieten van dit seizoen: het zit gewoon ingebakken in je hersenen.