De man die de woestijn tegenhield

Op Paradijsvogels Magazine vindt u regelmatig beelden van woestijnen in hun rauwe en ongerepte schoonheid. De huizenhoge zandduinen, kleurrijke bloemendekens en kristallen zoutvlaktes leiden tot eindeloze aandacht en bewondering.
Toch zit aan deze mooie plaatjes ook een keerzijde. De droge grond en extreme temperaturen in een woestijn maken het gebied zeer moeilijk bewoonbaar voor mensen. Nu is dat op zich niet erg, maar door klimaatverandering en menselijk ingrijpen in de natuur breidt het percentage woestijngrond op onze aardbol zich snel uit. Zo neemt de woestijn in Nigeria (het dichtstbevolkte land van Afrika) jaarlijks 351.000 (!) hectare grond terug. Ook in Iran en China zijn de afgelopen jaren vele dorpen onder zandstormen bedolven. De VN heeft daarom in 1994 al de 'Convention to Combat Desertification' (de Conventie tegen de Verwoestijning) in het leven geroepen, en is bezig het oprukken van de woestijn op allerlei manieren terug te dringen.
[quote text_size="medium"]
"Yacouba heeft in zijn eentje meer impact gehad op het behoud van het landschap dan alle nationale en internationale onderzoekers bij elkaar"
[/quote]
En er is hoop. Want in Burkina Faso bewijst Yacouba Sawadogo hoe één man in zijn eentje een wereldwijd probleem kan aanpakken. Zoals de Nederlandse Chris Reij van de Universiteit van Amsterdam zegt: 'Yacouba heeft in zijn eentje meer impact gehad op het behoud van het landschap dan alle nationale en internationale onderzoekers bij elkaar'. Inmiddels zijn tienduizenden hectare land door de technieken van Yacouba omgetoverd van compleet nutteloos tot vruchtbaar en productief.

Hoe hij dat deed? Met een flinke dosis creativiteit én doorzettingsvermogen. In tegenstelling tot de geldende tradities begon hij in 1980 te experimenteren met nieuwe technieken om zijn 3 vrouwen en 31 kinderen te voeden. Tot groot argwaan van de andere boeren, die vonden dat hij stapelgek geworden was. Totdat ze zagen dat de aanpak van Yacouba werkte. De minister-president van Yatenga (de regio waar Yacouba woont) zei daar het volgende over:
[quote text_size="medium"]
"In het begin dachten mensen dat Yacouba gek geworden was. Ik hoorde veel mensen zeggen dat Yacouba gek was. Maar nu hebben we bewijs dat die zogenaamde gekte toch heel veel mensen erg goed uitkomt"
[/quote]
Yacouba ontwikkelde de Zai techniek. Met een kleine hakbijl maakt hij gaten in de grond van 30 cm breed en 20 cm diep. In tegenstelling tot de andere boeren doet hij dat in het droge seizoen. De gaten vult hij met compost (bijvoorbeeld geitenmest, bladeren en as van houtoventjes) en daarin plant hij de zaadjes. Hij begon hiermee in 1980 en 20 jaar later was een droog en kaal woestijngebied van 30 are veranderd in een bos met 60 verschillende boomsoorten. Inmiddels geeft hij workshops aan vele andere boeren, mogelijk gemaakt door giften.

Wilt u meer lezen en zien over het bijzondere verhaal van deze sterke man, of misschien zelfs een bijdrage leveren aan zijn missie om de verwoestijning tegen te gaan? Filmmaker Mark Dodd ontmoette hem in 2007 en was zo geïnspireerd dat hij besloot zijn baan bij de BBC op te zeggen en een eigen filmmaatschappij te starten, enkel en alleen om het verhaal van Yacouba wereldkundig te maken. Op zijn website vertelt hij er alles over, en uiteraard is daar ook de film te koop. Hieronder ziet u alvast een voorproefje.