
Maaike Pfann - alias Mevrouw Onkruid - droomt vaak van haar geliefde citroenmelisse. Letterlijk! Wanneer ze op een dag teveel tegelijk wil doen en alle bezigheid in haar hoofd blijft rondbuzzen, nét terwijl ze probeert in te slapen, dan is een kopje Melisse-thee de beste remedie. En wist je dat de Karmelieter monniken uit Parijs eeuwen geleden van citroenmelisse een elixer maakten met verjongende en krachtige kwaliteiten? In dit artikel geeft Mevrouw Onkruid het recept!
Citroengeur: ontspannend én goed tegen steekmuggen
Deze sterke, groene plant komt vrij algemeen voor in bossen en weiden, want ze vermeerdert zich gemakkelijk als ze zich thuisvoelt. Je zou kunnen zeggen dat ze woekert, zoals een goed onkruid dat betaamt. In mijn tuin verspreidt de citroengeur zich inmiddels tot in de kleine hoekjes. En ik ben er blij mee, want citroenmelisse is een veelzijdige plant vol voedingsstoffen, zo’n plant waarvan je niet genoeg kunt hebben.
De sterke geur van citroenmelisse verwijst naar de aanwezigheid van etherische olie, voornamelijk in het blad. Geur heeft een ontspannende werking op de zenuwen, citroenmelisse werkt daardoor rustgevend en kan verlichting geven bij angst, stress, hoofdpijn of slapeloosheid.
Trouwens de geur werkt ook goed in de moestuin: het misleidt insecten die het op je groenteplantjes hebben gemunt. En ook steekmuggen zoeken hun heil elders als je een melisseplant in het slaapkamervenster zet.

Citroenmelisse
Citroenmelisse versterkt het geheugen
Melisse helpt van jong tot oud; versterkt het geheugen en verzacht darmkrampjes bij baby’s (uit onderzoek is een mengsel van kamille, venkel en melisse heel effectief gebleken). Je kunt ook een zalfje of tinctuur maken van melisse en dat helpt dan weer uitstekend bij lipblaasjes en koortslip. Citroenmelisse werkt ook weerstand verhogend. Daarnaast helpen de bitterstoffen je bij de spijsvertering en misselijkheid.
Een eeuwenoud recept met citroenmelisse uit het Karmelietenklooster
Citroenmelisse heeft al een lange geschiedenis als geneeskruid achter de rug. Ik ga je een eeuwenoud recept verklappen, van een elixer dat oorspronkelijk werd bereid in de apotheek van de Karmelieter monniken in Parijs. Het recept van dit ‘Eau de Carmes’ dateert van 1611 en werd lange tijd door de monniken geheim gehouden.
Het elixer werd geroemd vanwege de levensverlengende kwaliteiten. Zelfs Paracelsus prees deze drank als levenselixer en krachtgever. Het kreeg de Nederlandse naam karmelietenwater of melissegeest en sindsdien staat citroenmelisse te boek als toverkruid.
In de loop der tijd is het recept hier en daar wat aangepast, maar citroenmelisse is nog steeds het voornaamste ingrediënt. Hieronder vind je mijn favoriete recept van dit verjongende elixer:
Recept voor karmelietenwater of melissegeest
25 gr blad van citroenmelisse (vers)
20 gr verse citroenschil
10 gr wilde marjolein blad
1 kaneelstokje
5 kruidnagelen
1 tl geraspte nootmuskaat
1 el engelwortelzaden of gerastpte engelwortel
1 el korianderzaden
250 ml wodka
Gebruik een vijzel om alle droge ingrediënten enigszins te kneuzen. Doe alles in een klein flesje of jampotje en voeg de wodka toe, goed afsluiten. Laat het elixer minimaal 3 weken rijpen op een koele donkere plek. Schud in de eerste week het potje of flesje voorzichtig zodat alle ingrediënten onder de wodka staan. Zeef het na 3 weken tot maximaal 3 maanden door een katoenen of linnen doek en knijp deze goed uit zodat je alle vocht eruit haalt. Zeef het dan nogmaals, door een koffie – of theefilter in een schoon flesje.
Elke dag 10 druppels in een glas (lauw)water voor het ontbijt, en je wordt minstens 100 😉

Laat alle ingrediënten 3 weken tot 3 maanden in en afgesloten pot staan.
[hr]
Maaike Pfann stopte als kind al madeliefjes in haar mond, zoog de honing uit dovenetelbloemen en knabbelde op zuring-stokken. Het stadse leven en een loopbaan als grafisch ontwerper en fotograaf zorgden tijdelijk voor een andere focus. Sinds ze in Waterland woont in een huis met een tuin begon haar groene bloed weer te stromen, een opleiding kruidengeneeskunde en biologische landbouw wakkerden het vuur verder aan. Opmerkelijk vond ze het dat nu juist de onkruiden die ze in de groentetuin wegschoffelde, in de kruidengeneeskunde gebruikt worden als medicijn. Daarom organiseert ze nu wildplukwandelingen en inspireert ze mensen om te koken met wilde groenten. Onkruid is gezond!