Bloemenkunst: een prachtig lente geschenk

Op 20 maart stond de zon loodrecht boven de evenaar. Eindelijk hebben we daardoor afscheid kunnen nemen van de winterse maanden. Het is weer tijd om te genieten van de langere avonden, fietstochten door de natuur, de zon en het winkelen in de stad met vrienden. In de lente wordt niet alleen de koeiendans in gestart, maar ook voor de mensen is dit het begin van een nieuwe tijd. Vrolijkheid, een stralende natuur en samen met vrienden en familie op het terras zitten. Er bestaan weinig mensen die een probleem hebben met de schoonheden van de lente.

Een van de bijkomstigheden is natuurlijk de bloemen die weer in bloei gaan staan. Wat is er nou mooier dan van dit bloemenrijk gebruik te maken en er schitterende kunstwerken van te maken? In deze blog gaan we het daarom hebben over bloemenkunsten. Wat is het eigenlijk precies, en wat voor een geschiedenis zit erachter?

De geschiedenis van bloemenkunst

Bloemen, zoals wij die tegenwoordig kennen, zijn pas 140 miljoen jaar geleden ontstaan. Dat klinkt óntzettend lang geleden, toch valt dat reuzen mee. Onze aarde bestaat namelijk al 4,5 miljard jaar. Dinosaurussen liepen zo’n 230 miljoen jaar geleden voor het eerst rond op deze aardbol. Inderdaad, toen bestonden er nog bij lange na geen bloemen. Onderzoekers stellen vast dat de aarde toen alleen bedekt was met naaktzadige planten. Deze deden zichzelf dan voortplanten door middel van de wind.

Oosterse bloemsierkunst

In de 5^e eeuw na Christus, werd het boeddhisme in China geïntroduceerd. Dit was ook de periode waarin er ontzettend veel bloemkunstwerken werden gemaakt. De reden hiervoor? Men gebruikte het als offering voor de goden. Het schikken van bloemen was dan ook hoofdzakelijk en alleen voor religieuze doeleinden bedoelt. Pas duizend jaar later, ongeveer in het jaar 1550, werd het schikken van bloemen gewaardeerd als een hobby. Bloemen werden vooraf overigens ook nog niet zo op waarde geschat door de mensen. Naderhand werd het naast religieuze handelingen ook gebruikt voor officiële gelegenheden. Deze schikkingen werden dan ook aangepast op de verschillende deugden, emoties en seizoenen waarin de periode zich afspeelde. Lees hier ook over de japanse bloemenkalender!

Europese bloemsierkunst

De eeuwenoude geschiedenis van bloemenkunst is in Europa iets kleiner dan in andere delen van de wereld. Wat we bijvoorbeeld wel weten, is dat deze kunst vorm ook is ontstaan vanuit gebruiken binnen de religies. De Europese bloemsierkunst is voornamelijk afgeleid van die uit het oude Egypte. Daar werden lotus-, acanthus- en papyrus bloemen veel gebruikt voor boeketten en als grafbloemen. Daarnaast werden bloemen dus ook gebruikt ter verering van hun goden. Geschat wordt dat de Egyptenaren het allereerste waren met het maken van bloemenkunst.

De oude Grieken maakte onder andere bloemenkransen ter eerbetoon aan de winnaars van de Olympische Spelen. Dit terwijl ze bloemen in het Romeinse Rijk gebruikte om kopkransjes, festoenen en slingers van te maken. In de Rooms-Katholieke Kerk hebben bloemen vandaag de dag overigens nog steeds dezelfde betekenis als ze hadden in bijvoorbeeld het oude Egypte. Zo staan bloemen tijdens Pasen symbool voor vernieuwing, groei en de belofte op een nieuw begin. Leuk weetje; sinds 1985 worden er ieder jaar ruim 21 duizend bloemen vanuit Nederland naar het Vaticaan verstuurd voor de Heilige Mis tijdens Pasen op het Sint-Pietersplein.

De kunst van bloemschikken

Deze eeuwenoude bloemenkunst wordt vandaag de dag nog steeds door ontzettend veel mensen gedaan. Deze bloemenkunst bestaat simpel gezegd uit het verwerken van bestaande organische materialen tot een voor het oog aantrekkelijke compositie. Dit doe je voornamelijk met bloemen en bladeren. Maar je kunt ook gebruik maken van andere materialen zoals takken, mos en steentjes. Zoals bekend, wordt dit bloemenwerk gebruikt voor speciale gelegenheden zoals een huwelijk maar ook bij een begrafenis of geboorte.

Zelf bloemschikken

Het maken van zo’n schikking is eigenlijk best simpel. Begin met het uitkiezen van een mooie vaas en een prachtige boeket aan bloeiende bloemen. Snijd de steel van die bloemen daarna schuin af. Dit doe je om ervoor te zorgen dat de bloem voldoende water binnen krijgt. Bekijk voor het plaatsen goed wat voor soort bloemen je allemaal hebt. De kleinere wil je aan de buitenkant hebben, hetzelfde geldt voor bloemen met een buigende steel. De reden daarvoor? De bloemen die in het midden staan moeten vanuit zichzelf voldoende stabiliteit hebben. Anders gaat de gehele schikking hangen.

Bloemen kruisen
Dan gaan we de bloemen kruisen. Dit betekend dat de steel aan de overkant van de vaas komt. Doe ditzelfde met de andere bloemen alleen dan de ándere kant op van de vorige bloem. Heb je dit gedaan? Kijk dan zelf of je tevreden bent. Bloemenschikken kun je namelijk niet fout doen. Alles draait hierbij om je eigen smaken en wensen.

De symboliek van bloemen in kunstwerken

Het zal geen verassing zijn, maar de symboliek van bloemen zit diep geworteld in onze menselijke cultuur en geschiedenis. Niet alleen binnen religies worden bloemen gezien als het symbool van schoonheid. Ook in het dagelijkse leven staat het voor de vergankelijkheid en de simpele cyclus van het leven. Dit gaat verder dan alleen de kunstwerken die ermee gemaakt worden. De kleuren, vormen en geuren van bloemen roepen bij simpelweg iedereen emoties en betekenissen op. Verdriet, doordat het de lievelingsbloem is van een overleden dierbaren, maar ook vreugde door de geweldige geuren die een bloem geeft.

Renaissance
Tijdens de Renaissance werden bloemen pas voor het eerst gebruikt als echte kunstwerken. In deze 14^e eeuw droegen Franse vrouwen bloemenkransjes, corsages maar ook slingers om de japonnen en kleine boeketen in de hand. Grote kunstschilders uit die tijd waren onder andere Leonardo da Vinci, Michelangelo Buonarroti, Piero della Francesca en de Zuid-Nederlandse Jeroen Bosch. Zij maakte dan ook allemaal verschillende schilderijen met daarin de bewondering voor bloemen.

De pracht van bloemstillevens

Rachel Ruysch, is geboren in Den Haag in het jaar 1664. Zij wordt gezien als wordt gezien als ’s wereld beste kunstschilders als het gaat om bloemstillevens. Wat haar schilderijen zo uniek maken, is dat Ruysch altijd koos voor een stilleven met een donkere achtergrond. Hierdoor kwamen de bloemen nog meer tot leven, mede doordat zij de beste was in het schilderen van details. Jammer genoeg heeft ze haar schilderijen nooit een speciale naam gegeven. Zo noemde zij een van haar meest bekendste kunstwerken: ‘Bloemen in een glazen vaas, met een sprinkhaan in een nis’. Ruysch is tot haar 84^e jaar blijven schilderen. Zo maakte ze grote bloemstukken voor de keurvorst van Düsseldorf maar ook allemaal andere internationale clientèle kwamen naar haar voor de bloemenkunst.

Zelf bloemen schilderen?

Een perfecte hobby om uit te voeren terwijl je heerlijk kunt genieten van de rust. Mocht je nog een beginner zijn, geen enkel probleem! Fijn is dan om te beginnen met de simpele bloemen zoals een madeliefje, zonnebloem of een tulp. Deze bloemen hebben namelijk een makkelijke vorm. Belangrijk is om kwalitatief goede penselen te gebruiken. We raden aan om een penseel nr. 6 hiervoor te gebruiken. Deze is fijn, wat zorgt voor mooie details maar hij is ook breed genoeg om goede strepen te kunnen zetten.

Voordat het feestje kan beginnen
Oefen het eerst eens op papier. Maak een schets van de bloem. Hoe lang moet die worden, welke vormen wil je het geven? Als je dat allemaal voor jezelf hebt uitgewerkt, kun je beginnen. Gebruik voor de eerste keer een klein canvas. Hierop kun je dan direct leren om laagje op laagje te schilderen, waardoor je al iets van diepte erin kunt maken. Belangrijk is vooral om rustig te tijd te nemen. Picasso maakte zijn bloemenkunst ook niet binnen twee uurtjes.

Bloemen staan voor vrolijkheid, nieuwe beginnen en succes. Geniet zo het hele jaar door van het lentegevoel, met prachtige bloemenkunst!