Mantelzorg is onmisbaar. Zeker nu steeds meer ouderen met gezondheidsproblemen langer thuis wonen. Er zijn dus steeds meer mantelzorgers benodigd, echter neemt het aantal juist af. Dit heeft te maken met de steeds drukker wordende agenda van potentiële mantelzorgers. Zij kunnen de druk van hun eigen agenda in combinatie met het verlenen van mantelzorg niet aan. In deze blog gaan we het hebben over de bereidheid van mantelzorgers, ondersteuning van de mantelzorgers en de impact van mantelzorgers op de huidige maatschappij.
Bereidheid om te helpen
De meerderheid van de Nederlands heeft de mening dat je hulpbehoevende familie of vrienden zou moeten helpen indien zij hulp nodig hebben. Echter dit is niet zonder haken of ogen. Zo is er wel een grens aan de hulp die zij willen aanbieden, zeker als het gaat om langdurige hulp. Hoe bereid zijn Nederlands om elkaar te ondersteunen en hulp te bieden?
De bereidheid van mensen is stukken groter naarmate iemand dichtbij je staat. Mensen zijn best bereid om hun ouders wekelijks een dag te helpen met het huishouden, vervoer of de boodschappen. Zodra we kijken naar mensen buiten het gezin, neemt deze bereidheid al af. Zo willen we goede buren die we al langere tijd wel helpen, echter spelen verschillende factoren een doorslaggevende rol hierin. Het is afhankelijk van de tijden en om welke taken het gaat. Ook speelt de intensiviteit van de zorg een grote rol.
Er zijn ook mensen die wel bereid zijn om te helpen maar dit lukt in de praktijk niet. Het verlenen van hulp hangt ook samen met andere verplichtingen, de reisafstand en de beschikbare tijd die mensen hebben. Eigen gezondheid, de eventuele mogelijke hulp van andere familieleden en de relatie met de hulpbehoevende.
Naast de factoren die meespelen bij de mantelzorgers, is het in de praktijk ook de vraag of de hulpbehoevende wel hulp willen ontvangen. Deze factor speelt vooral een grote rol bij ouderen. Je ziet namelijk vaak dat zij het niet zien zitten om verzorgd te worden door vrienden en familie. Zij hebben de voorkeur aan professionele hulp.
Ondersteuning van de mantelzorgers
Mantelzorgers geven een groot deel van de hulp en ondersteuning aan mensen die hulpbehoevend zijn. Wie zijn deze mantelzorgers nou eigenlijk? Mantelzorgers komen in alle soorten en maten, echter je ziet dat de grootste groep mensen van 45+ zijn. Dit komt omdat de ouders van deze mensen vaker hulpbehoevend zijn of dat zij een partner hebben die zorg nodig heeft. Dit betekent overigens niet dat deze mantelzorgers dagelijks bezig zijn. In de meeste gevallen helpen deze mensen wekelijks of enkele keren per maand.
De kennis en vaardigheden van de mantelzorgers verschilt enorm. Veel mantelzorgers vinden zichzelf kundig en vaardig genoeg om mensen die hulp nodig hebben te helpen. In andere gevallen hebben mantelzorgers behoefte aan ondersteuning. Zij hebben dan een gebrek aan kennis of vaardigheden om de juiste zorg aan te kunnen bieden. Dit is vaker het geval bij mensen die te maken hebben met terminale ziekte, dementie of psychische problemen. Deze mensen hebben behoefte aan ondersteuning in informatie over de omgang met deze mensen. Mantelzorgers die mensen helpen met een lichamelijke beperking willen juist kennis hebben over medicijnen die ze innemen of mogelijke hulpmiddelen zoals een rolstoelwagen of hoog-laagbed.
Mantelzorgers die behoefte hebben aan ondersteuning krijgen deze aangeboden op verschillende manieren. Zo kunnen zij hun kennis laten vergroten door het volgen van een cursus of training. Ook kunnen zij in contact komen met andere mantelzorgers. Echter worden deze manieren van ondersteuning zelden gebruikt. De reden hiertoe kan zijn omdat het extra tijd vraagt. Ondersteuning kan ook aangeboden worden door de gemeente of het zorgkantoor. Deze vormen van ondersteuning zijn gericht op het verminderen van de draaglast. Meestal gaat het materiele of financiële ondersteuning of respijtzorg. Respijtzorg is iemand die de zorg tijdelijk overneemt. Je ziet dat deze v vormen van ondersteuning hoger is onder mensen die veel hulp aanbieden.
Veel mantelzorgers zijn niet op de hoogte van de ondersteuning die zij kunnen krijgen. Dit is vooral het geval bij de groep mantelzorgers onder 34 jaar. Professionals zoals de huisarts of gemeente houden hun rollen hierin beperkt. Zij laten in de meeste gevallen niet weten dat ondersteuning mogelijk is. De meeste mantelzorgers krijgen het te horen van mensen uit hun eigen kring.
Impact op de maatschappij
Voor veel mantelzorgers is het geven van de nodige zorg is belastende opgave. Naast hun eigen agendapunten bieden zij zorg aan mensen in hun directe sociale omgeving. Je ziet dat 1 op de 3 vrouwen die mantelzorg geeft daarnaast een baan heeft, bij de mannen is dit 1 op de 5. De reden waarom deze mensen mantelzorg aanbieden, is omdat ze het gevoel hebben dat ze moeten helpen. Dit kan komen omdat er niemand anders is die kan helpen of de hulpbehoevende door niemand anders geholpen wilt worden.
De druk van mantelzorgers is enorm hoog. Zij bieden naast hun baan in hun vrije tijd zorg aan hulpbenodigde. Zij doen dit in de avonduren of op vrije dagen. Vooral mensen die intensief zorg verlenen ervaren enorme druk. Zij worden gebeld op hun werk voor spoedsituaties of worden opgeroepen op momenten dat zij normaliter geen hulp zouden verlenen. De stress loopt bij deze mensen op omdat zij veel extra’s doen in hun vrije tijd.
De stress die deze mantelzorgers ervaren heeft impact op hun prestaties op hun baan. Veel mantelzorgers vertellen niet dat zij mantelzorger zijn. Vaak omdat zij zelf vinden dat dit niet nodig is. Werkgevers kunnen hulp bieden aan mantelzorgers. Zo kunnen zij flexibeler zijn in hun uren of extra mogelijkheden tot onbetaald zorgverlof opnemen. Echter is dit niet altijd mogelijk. Het moet wel bespreekbaar worden gemaakt.
Zonder mantelzorgers zou de maatschappij er heel anders uitzien. De impact die mantelzorgers hebben is enorm. Zij nemen veel zorg uit handen zodat professioneel opgeleiden zich kunnen focussen op anderen die nog intensievere zorg nodig hebben. Wellicht worden mantelzorgers in de huidige maatschappij ondergewaardeerd omdat mensen niet zien hoeveel zij doen en opgeven om deze hulp te kunnen bieden. Wij willen iedere mantelzorger een hart onder de riem steken en laten weten dat je er niet alleen voor staat.
Ervaar je veel stress? Dan kan deze blog je helpen je mentale gezondheid te herstellen.
Over de auteur
