De steeds wisselende schilderstijlen van de Spaanse kunstenaar Pablo Picasso (1881-1973) lopen min of meer synchroon met zijn turbulente liefdesleven: het is een komen en gaan van vrouwen en stijlen, bijna ritmisch, waarbij vluchtige affaires als een onderstroom zorgen voor verbinding.
Picasso had blijkbaar romantisch gezelschap om zich heen nodig; de vrouwen waren de brandstof waarop zijn creatieve motor liep. Zonder hun inspirerende aanwezigheid haperde de productie van de veelzijdige kunstenaar. Om dat te voorkomen omringde hij zich graag met ‘groupies’ avant la lettre. Zonder de prikkel van de liefde leek hij stuurloos en verloren. De muzen zorgden ervoor dat hij zich telkens weer in een andere stijl probeerde uit te drukken en bleef zoeken naar nieuwe vormen en materialen.
[quote text_size="medium"]
"Fernande, Eva, Olga, Marie-Thérèse : deze opsomming illustreert de behoefte van Picasso aan stimulerend, aantrekkelijk gezelschap, alsof hij zonder niet kon leven, niet kon werken: kortom zonder hen stokte zijn creativiteit"
[/quote]
Of het nu Fernande en Eva waren, die hem afwisselend vergezelden op zijn kubistische zoektocht (tot ca. 1917), Olga en Marie-Thérèse die zorgden voor inspiratie tijdens zijn klassieke periode (tot 1936), of de later evenzo beroemd geworden fotografe Dora Maar, die bij hem introk toen hij het topstuk Guernica schilderde en tot 1946 zijn trouwe metgezel was. Françoise kleurde het leven van de maestro tot 1953 in een (soms strenge) expressionistische stijl. Deze opsomming illustreert de behoefte van Picasso aan stimulerend, aantrekkelijk gezelschap, alsof hij zonder niet kon leven, niet kon werken: kortom zonder hen stokte zijn creativiteit.
Concurrentie uit onverwachte hoek
Op zeker moment kregen deze muzen concurrentie uit een onverwachte hoek: gedurende zes jaren was het een redelijk onbekende lichtvoetige schoonheid die het hart van Picasso stal. Deze liefde hield hij letterlijk heel dicht bij zich, zat voortdurend bij hem op schoot en mocht zich verheugen op zijn niet aflatende aandacht. Slank en elegant, een tikje eigenwijs, met prachtige bruine ogen eiste deze muze een plek naast Pablo in huis op.
De fotograaf David Douglas Duncan introduceerde deze mysterieuze liefde bij Picasso in april 1957 en vanaf dat moment waren ze onafscheidelijk. Volgens Duncan was er sprake van ‘liefde op het eerste gezicht’. Vanaf dag één weken ze niet van elkaars zijde, zelfs in het atelier, normaliter een ‘no go area’, ook voor de kinderen van Picasso.
In de beroemde kubistische interpretaties van Velázquez' “Las Meninas” (1656) zien we de elegante verschijning van teckel Lump vijftien keer op de voorgrond acte de présence geven. Om de complete serie van 58 doeken te bezichtigen is een reisje naar het Picasso museum in Barcelona noodzakelijk. In diverse complexe composities is er ruimte voor de soepele gestalte, die zorgt voor rust en evenwicht in het totaalbeeld. Maar er zijn meer creaties van deze liefde bewaard. Een tekening in één vloeiende beweging is vermeldenswaard, net als een serie foto's die fotograaf Duncan van hen samen maakte.
[quote text_size="medium"]
"Is het een tragische gedachte dat Picasso en zijn geliefde Lump slechts 10 dagen na elkaar moesten sterven?"
[/quote]
De affaire eindigde abrupt doordat Lump ernstige rugklachten kreeg waarvoor diverse behandelingen in het buitenland noodzakelijk werden. Hierdoor konden zij elkaar niet meer zien en verwaterde de relatie. Is het een tragische gedachte dat Picasso en zijn geliefde Lump slechts 10 dagen na elkaar moesten sterven? Ik zie het liever als het toppunt van romantiek, een bijna sprookjesachtig einde aan een relatie die bestond uit gepassioneerde liefde en affectie.
[hr]
Dit artikel draag ik op aan 'mijn aangenomen broer' Joost Zwagerman: een eerbetoon aan zijn bevlogen essays. Kunst was onze gedeelde passie.
[hr]
Geef Odette Breijinck een kunstwerk en zij geeft u een verhaal. Haar missie: via ontroering, herkenning en verwondering de kunst dichtbij brengen en voor iedereen begrijpbaar en interessant maken. Dat doet ze dan ook veelvuldig en met passie via lezingen, excursies en lessen: van het verhaal dat portretten ons over de geschiedenis van de kunst vertellen tot een inkijkje in de muzen van Klimt. Op Paradijsvogels Magazine deelt ze boeiende wetenswaardigheden die uw kijk op kunst zullen veranderen. Op de website van Odette Breijinck vindt u meer informatie over haar prikkelende lezingen!
[hr]
Gegrepen door de verhalen van Odette Breijinck? Vul uw gegevens in en ontvang bericht wanneer een nieuwe editie van 'Uit de kunst' verschijnt:
[mc4wp_form id="20561"]
Over de auteur
