In maart voelt Maaike Pfann - beter bekend als Mevrouw Onkruid - zich altijd een beetje verliefd. Verliefd op de vogels, die haar 's ochtends wakker zingen, op de prille groene blaadjes die zich uit de grond wringen en de eerste zonnestralen op haar winterwitte gezicht. Het geeft haar kriebels in haar groene vingers… Dus springt ze húp: de tuin in! Op zoek naar woekerend onkruid voor in haar keuken.
In de moestuin wied ik al het ‘onkruid’ en gooi het in aparte bakjes. Alle brandnetel, kaasjeskruid en citroenmelisse bijvoorbeeld. Die plant ik later uit in mijn achtertuin, want die is ingericht als wilde permacultuur-tuin met vaste eetbare planten.
Eek! Kweek!
Maar ook de wortels van kweekgras gaan niet op de composthoop. Eek! Kweek! Na zevenblad is kweek denk ik het meest gevreesde onkruid in de tuin. En toegegeven, ook ik blief kweekgras liever niet in mijn moestuin. Maar het is een supergezond plantje, dus deze gaat ook mee naar mijn keuken.
Net als de meeste sterk woekerende onkruiden geeft deze grassoort een boost aan je vitaliteit. Het is een versterkende plant vanwege zijn rijkdom aan vitaminen, mineralen en silicium. Je kunt een grasgroen sapje persen van het volwassen blad of van de wortels en een smakelijk kopje thee zetten.
Ook kan het (piep)jonge blad van kweek een fijne toevoeging zijn aan je salade. Gedroogd en gemalen tot poeder zijn de wortels een (genees)krachtige aanvulling in je smoothie of ontbijtpap.
Lekker, kweek! Nog wel even wassen..
Als koffiesurrogaat in de oorlog
Mijn oma wist zelfs al hoe voedzaam kweek is. Vroeger werd bij voedselschaarste kweekmeel gebruikt om broodmeel mee te verrijken. In WO I werd van wortelstok een koffiesurrogaat gemaakt, nu is het nog steeds veelgebruikt als veevoer. Kweekwortel is best lastig te oogsten, de lange vertakte wortelstok breekt snel af, Het gebruik van een riek of tuinvork helpt.
Nu oogsten!
Het beste moment om de wortels te oogsten is nu, vlak voordat het groene gras naar boven komt: het vroege voorjaar. Dan zit alle kracht nog in de wortel. Hoe herken je kweekgras? Voor de bloei ziet het eruit als elk grassprietje. Het geheim zit onder de grond. Het wortelgestel van kweek is indrukwekkend: het kan zo’n dichte, sterke mat vormen, dat het vaak gebruikt wordt om de slootkant te versterken. De wortels zijn wit. Kweek is familie van gierst en lijkt in bloei wat op een rogge-aar.
Versterk je nieren
Nog niet overtuigd? Kweekgras stimuleert en versterkt ook de werking van de nieren en werkt daardoor bloedzuiverend. Daarvoor zijn de inhoudstoffen mannitol, saponinen, vanilline en kaliumzouten verantwoordelijk. De slijmstoffen in deze grassoort werken verzachtend op de urinewegen. Daarbij is kweek een plantaardig antibioticum en een zweetdrijvend middel; ook via het zweet worden overbodige afvalstoffen uit het lichaam verwijderd. Zo.
Van mij mag de kweek nog even woekeren, dit jaar leg ik een extra grote voorraad aan!
[hr]
Maaike Pfann stopte als kind al madeliefjes in haar mond, zoog de honing uit dovenetelbloemen en knabbelde op zuring-stokken. Het stadse leven en een loopbaan als grafisch ontwerper en fotograaf zorgden tijdelijk voor een andere focus. Sinds ze in Waterland woont in een huis met een tuin begon haar groene bloed weer te stromen, een opleiding kruidengeneeskunde en biologische landbouw wakkerden het vuur verder aan. Opmerkelijk vond ze het dat nu juist de onkruiden die ze in de groentetuin wegschoffelde, in de kruidengeneeskunde gebruikt worden als medicijn. Daarom organiseert ze nu wildplukwandelingen en inspireert ze mensen om te koken met wilde groenten. Onkruid is gezond!
Over de auteur
