Waar komt toch die onbedwingbare neiging vandaan om op reis te gaan zodra de school of het werk dat toelaat? In het verhaal van De Kleine Prins* is er een bloem die het antwoord weet: 'Mensen hebben geen wortels, dat is erg lastig voor ze…'. Nu hebben planten makkelijk praten, die zijn boven de grond al net zo met hun omgeving vergroeid als met de bodem zelf. Al dat groen ademt en verdampt, assimileert en absorbeert zonder ophouden. Planten leven van de lucht en baden in het zonlicht. En dat alles maakt de plant tot wat zij is.
[quote text_size="medium"]
"Toch is die verbinding met onze omgeving voor ons mensen heel herkenbaar. 'Oude bomen moet je niet verplaatsen', verzucht oma, als de kinderen voorzichtig over een serviceflat beginnen"
[/quote]
De paardenbloem die met rood aangelopen sprieterige blaadjes tussen de straatstenen staat leidt nu eenmaal een ander leven dan haar sappige soortgenoot in het malse gras. Daarom is verplanten zo’n grote ingreep in het plantenleven. Dat doe je bij voorkeur als ze nog klein zijn en liefst ‘met kluit’. Nu hebben wij natuurlijk geen wortels zoals planten. Toch is die verbinding met onze omgeving voor ons mensen heel herkenbaar. 'Oude bomen moet je niet verplaatsen', verzucht oma, als de kinderen voorzichtig over een serviceflat beginnen. Want ook mensen zijn gevormd door hun omgeving. Je hoort onze 'wortels' aan onze taal, een dialect of vakjargon. Aan onze gewoontes en kleding herken je het milieu waar we uit komen. Dat kan veranderen, maar zelfs als we verhuizen nemen we dit stuk verleden als een kluit met ons mee. Het kan dan even duren voordat we op een nieuwe plaats wortel schieten.
[quote text_size="medium"]
"In tegenstelling tot de plantenwereld hebben wij die afstand een paar weken per jaar nodig om tot onszelf te komen"
[/quote]
Maar zodra de vakantie aanbreekt kunnen we onze wortels maar al te goed loslaten. Hoezeer we ons ook thuis voelen in onze woonomgeving en hoe blij we ook zijn met onze relaties en bezigheden: in de vakantietijd verplaatsen wij ons maar al te graag. Zoiets moet onvoorstelbaar zijn voor de plant uit de Kleine Prins: we maken ons los uit onze vertrouwde omgeving. In tegenstelling tot de plantenwereld hebben wij die afstand een paar weken per jaar nodig om tot onszelf te komen: daar knapt een mens van op!
*De Kleine Prins - Antoine de Saint-Exupéry, 1943
[hr]
Als bioloog is Pieter Geluk een natuurliefhebber in hart en nieren. Met fascinatie kijkt hij naar de natuur, keer op keer tot de conclusie komend dat mensen meer verbonden zijn met de planten en dieren om ons heen dan we denken. Vanuit deze verrassende invalshoek reflecteert Pieter maandelijks op de processen die de natuur - en de mens - bezighouden. Van de oogsttijd in augustus tot de vastentijd in maart: u leest het in de Natuurkalender!
[hr]
Dit was de laatste natuurkalender: voor Pieter Geluk is het jaar rond! Wilt u de andere kalenders nog eens teruglezen? Hier vindt u de hele reeks.
[hr]
Beeld: David Berry via Flickr
Over de auteur
